En sommige gierzwaluwen zetten in die tien maanden tijd nooit (echt nooit) voet op de grond!
Wetenschappers rustten negentien gierzwaluwen uit met een apparaatje dat de activiteiten van de gierzwaluwen monitorde en de locatie van de vogels doorgaf. De vogels werden weer losgelaten en nauwlettend in de gaten gehouden. De resultaten zijn verbazingwekkend, zo is in het blad Current Biology te lezen. “Wanneer gierzwaluwen hun broedgebied in augustus verlaten om via West-Afrika naar de regenwouden in Centraal-Afrika te reizen, raken ze de grond niet meer aan totdat ze tien maanden later voor het volgende broedseizoen terugkeren,” vertelt onderzoeker Anders Hedenström. “Sommige individuen landen kort of in de winter misschien zelfs gedurende een hele nacht, maar anderen landen echt nooit in deze periode.”
Warme luchtstromen
Uit de gegevens blijkt verder dat de vogels overdag minder actief zijn dan ‘s avonds. Waarschijnlijk is dat te verklaren doordat de vogels zich overdag door warme luchtstromen omhoog laten voeren. Zo besparen ze wellicht een hoop energie.
Slapen
Wetenschappers vermoeden al een tijdje dat de gierzwaluw een groot deel van zijn leven in de lucht doorbrengt. Maar nu is dat ook echt bewezen. De gemiddelde gierzwaluw bleek 99 procent van de tien maanden die hij niet bezig is met voortplanten, in de lucht door te brengen. Het roept een hoop vragen op. Bijvoorbeeld: hoe komen de gierzwaluwen die zo veel of zelfs continu aan het vliegen zijn, aan hun rust? Slapen ze onderweg? Het moet haast wel, stelt Hedenström. “Het feit dat sommige individuen in tien maanden tijd nooit landen, suggereert dat ze vliegend slapen.” Hoe de vogels dat precies doen, is een raadsel. Mogelijk slapen ze tijdens langzame afdalingen als de dag begint of schemer invalt.
Zo’n tien maanden durende vliegreis vereist ongetwijfeld een hoop energie en kracht. Maar dat is de gierzwaluw niet aan te zien. Zo leeft de gemiddelde gierzwaluw verrassend lang: er zijn gierzwaluwen bekend die wel twintig jaar oud werden. In die lange tijd leggen ze – opgeteld – heel wat kilometers af. Het gaat om een afstand die vergelijkbaar is met de afstand die je aflegt als je zeven keer naar de maan vliegt en weer terug.
