De gletsjers in de Himalaya smelten door toedoen van klimaatverandering af en dat betekent dat de hoeveelheid smeltwater afneemt. Toch zorgt dat er niet direct voor dat de rivieren droogvallen, zo stellen Utrechtse onderzoekers. Door een toename van moessonregens blijven de rivieren in ieder geval de komende eeuw goed gevuld.
De Indus en de Ganges: wie kent deze enorme rivieren niet? Het is moeilijk voor te stellen dat deze ooit zullen verdwijnen. En toch voorspelden wetenschappers lang dat dat op korte termijn zou gaan gebeuren. De Indus en Ganges worden namelijk gevoed door smeltwater uit de bergen. Als de gletsjers in de bergen kleiner worden, neemt ook de hoeveelheid smeltwater af en zullen de rivieren droog gaan vallen. Het klinkt heel logisch, maar Utrechtse wetenschappers laten nu zien dat die beredenering maar deels klopt.
Regen
Ja, de gletsjers worden kleiner. En ja, dat resulteert in minder smeltwater. Maar op korte termijn zullen de rivieren niet droogvallen. “Het onderzoek laat zien dat in de 21e eeuw de grootte van de gletsjers in de stroomgebieden van de Indus en de Ganges zal afnemen,” legt onderzoeker Marc Bierkens uit. “Merkwaardigerwijs neemt de waterafvoer uit deze stroomgebieden juist toe. De redenen hiervoor verschillen sterk per stroomgebied.” In het oostelijke stroomgebied (waar de Ganges ontspringt) smelten de kleine gletsjers vrij snel af. Toch neemt de waterafvoer toe, doordat de moessonregens in aantal toenemen. In het westelijke stroomgebied (waar de Indus ontspringt) bevinden zich vooral veel grote gletsjers die in toenemende mate gaan smelten. De hoeveelheid smeltwater piekt waarschijnlijk rond 2070. Daarna neemt het smeltwater af, maar neemt de neerslag toe, waardoor de waterafvoer hier ook weer toeneemt.
Afhankelijkheid
En dat is goed nieuws voor mensen in India, Bangladesh en Pakistan. Zij zijn namelijk in sterke mate afhankelijk van de Indus en de Ganges voor hun voedselvoorziening. Nu blijkt dat deze mensen op korte termijn over voldoende water zullen beschikken.
Modellen
De resultaten staan zoals gezegd haaks op eerdere onderzoeken. Dat is goed te verklaren, zo legt onderzoeker Walter Immerzeel uit. “We gebruiken nu een meer geavanceerd gletsjermodel dat rekening houdt met de trage reactie van gletsjers op klimaatverandering. Maar de belangrijkste factor is dat uit eerder werk van onze groep en van anderen is gebleken dat de neerslag in de westelijke Himalaya veel sterker toeneemt met de hoogte dan voorheen gedacht. We hebben deze nieuwe inzichten nu in ons computermodel verwerkt.”
Enige voorzichtigheid is overigens wel geboden, zo waarschuwt onderzoeker Francesca Pellicciotti. “Het gaat hier om twee stroomgebieden, en hoewel representatief, beslaan ze maar een kleine oppervlakte van de Himalaya. Verder hebben we met name gekeken naar het effect op gemiddelde afvoer en niet zozeer naar extremen.”
