Er is niet één specifiek deel van het brein aan te wijzen dat verantwoordelijk is voor spirituele ervaringen. Dat stellen wetenschappers.
“We hebben een neuropsychologische basis voor spiritualiteit gevonden,” vertelt onderzoeker Brick Johnstone. “Maar deze beperkt zich niet tot één specifiek deel van het brein. Spiritualiteit is een veel dynamischer concept dat veel delen van het brein gebruikt. Bepaalde delen spelen dominantere rollen, maar ze werken allemaal samen om de spirituele ervaring mogelijk te maken.”
Pariëtale kwab
Dat is in strijd met eerdere onderzoeken waaruit bleek dat spiritualiteit sterk verbonden is met de rechtse pariëtale kwab. In dit deel van de hersenen nam de activiteit wanneer mensen met spiritualiteit bezig waren, namelijk af. Johnstone laat echter zien dat dat niet direct door de spiritualiteit zelf komt.
Hersenletsel
Hij verzamelde twintig mensen met hersenletsel. Bij deze mensen was de rechtse pariëtale kwab aangetast. De onderzoekers stelden vast hoe verbonden de proefpersonen zich met een hogere macht voelden en of ze het idee hadden dat ze deel uitmaakten van een goddelijk plan. De mensen die een ernstigere beschadiging aan de rechtse pariëtale kwab hadden opgelopen, bleken het idee te hebben dichter bij een hogere macht te zijn. Dat is te lezen in het blad International Journal of the Psychology of Religion.
Afnemende focus
Uit eerdere onderzoeken was gebleken dat een aantasting van de rechtse pariëtale kwab ervoor zorgt dat mensen zich minder op zichzelf richten. “Aangezien ons onderzoek laat zien dat mensen met deze beschadiging spiritueler zijn, suggereert het dat spirituele ervaringen samenhangen met een afnemende focus op zichzelf. Dit is in lijn met veel religieuze teksten die suggereren dat mensen zich op het welzijn van anderen in plaats van op hun eigen welzijn zouden moeten richten.” De rechtse pariëtale kwab speelt dan ook eerder een indirecte rol als het gaat om spiritualiteit.
Johnstone stelde ook vast hoe vaak de proefpersonen bezig waren met religie. Bijvoorbeeld hoe vaak ze naar de kerk gingen of hoe vaak ze naar religieuze programma’s luisterden. Ook mat hij de activiteit in de frontale kwabben. Mensen die vaker bezig waren met religie bleken ook meer activiteit te vertonen in dit deel van de hersenen. “Deze ontdekking wijst erop dat spirituele ervaringen waarschijnlijk geassocieerd moeten worden met verschillende delen van het brein,” concludeert Johnstone.
