Gorillas kloppen zich op de borst om hun omvang te etaleren

Het werd al langer vermoed, maar is nu – eindelijk – ook bewezen.

Mannelijke berggorilla’s slaan zichzelf zeer regelmatig op de borst. Maar waarom eigenlijk? Onderzoekers hadden daar al wel enige tijd ideeën over. Zo werd vermoed dat vriend en vijand uit het geklop af kon leiden hoe groot de kloppende gorilla in kwestie was. Maar bewijs daarvoor ontbrak. Tot nu. In het blad Scientific Reports schrijven onderzoekers dat ze inderdaad aanwijzingen hebben gevonden dat berggorilla’s middels hun geklop hun omvang etaleren.

Het onderzoek
De wetenschappers observeerden gedurende anderhalf jaar 25 wilde, mannelijke, volwassen zilverruggorilla’s die in een nationaal park in Roewanda leefden. Aan de hand van foto’s werd van elke gorilla vastgesteld hoe groot deze was. Daarnaast werden er geluidsopnames gemaakt wanneer de gorilla’s zich op de borst sloegen.

Vervolgens werden de geluiden naast de lichaamsomvang van de gorilla’s gelegd. En al snel zagen de onderzoekers een duidelijk verband. Zo lagen de geluidsfrequenties van het geklop van grotere mannetjes veel lager dan die van kleinere mannetjes. “Wij ontdekten dat lichaamsomvang de verschillen in frequentie kon verklaren,” vertelt onderzoeker Edward Wright aan Scientias.nl. En ook nadat de onderzoekers rekening hadden gehouden met andere factoren die van invloed konden zijn op de geluiden die de gorilla’s al kloppend voortbrachten – zoals bijvoorbeeld hun leeftijd – bleef dat verband overeind. “Dus we kunnen er vrij zeker van zijn dat er zo informatie over de lichaamsomvang wordt gedeeld.”

Luchtzakken
Dat het geklop van grotere mannetjes anders klinkt, is waarschijnlijk te herleiden naar het feit dat grotere mannetjes grotere luchtzakken nabij het strottenhoofd bezitten. Die verlagen de frequentie van het geluid dat ze voortbrengen, zo stellen de onderzoekers.

Paren en vechten
Dat de berggorilla’s op deze manier communiceren, heeft waarschijnlijk alles te maken met hun omgeving. Ze leven in dichte tropische bossen waarin ze elkaar vaak niet kunnen zien. Dat maakt het lastig voor vrouwtjes om een partner te vinden en beoordelen. Tenzij die partner zich middels geluid presenteert. Maar het geklop komt niet alleen van pas als gorilla’s een partner zoeken. Zo helpt het de gorilla’s ook om een inschatting te maken van hoe groot en gevaarlijk een rivaal is.

Uitdagend
Dat het zo lang geduurd heeft om vast te stellen wat de gorilla’s met hun toch wel beroemde geklop communiceren, is volgens Wright goed te verklaren. “Er zijn meerdere redenen voor. Allereerst was het bijna onmogelijk om de lichaamsomvang van wilde gorilla’s op een non-invasieve manier te meten. Dankzij technologische vooruitgang kan dat nu wel.” Zo maakten de onderzoekers gebruik van lasers om de gorilla’s op te meten. Hierbij worden twee parallelle lasers op de gorilla geprojecteerd. En vervolgens wordt er een foto van de gorilla’s gemaakt. Doordat onderzoekers weten hoever de twee lasers van elkaar verwijderd zijn, weten ze nu de schaal van de foto en kan de omvang van de gorilla nauwkeurig en eenvoudig worden uitgerekend. “Daarnaast is het ook een grote uitdaging om het geklop op de borst vast te leggen, omdat de gorilla’s het niet zo heel vaak doen; gemiddeld 1,6 keer per tien uur.”

Afbeelding: Dian Fossey Gorilla Fund.

Identificeren
Maar het is onderzoekers dus gelukt om deze uitdagingen te overkomen en vast te stellen wat gorilla’s met hun geklop op de borst duidelijk proberen te maken. Daarnaast hebben de onderzoekers tijdens hun studie nog een andere interessante observatie gedaan. Zo zagen ze dat het geklop van individu tot individu verschilde. “We bestudeerden verschillende kenmerken van het geklop op de borst, zoals de duur ervan en het aantal kloppen op de borst,” vertelt Wright. Die kenmerken bleken geen verband te houden met de omvang van de gorilla, maar wel van individu tot individu te verschillen. Het kan erop wijzen dat de gorilla’s door hun geklop op de borst een uniek tintje te geven ook onthullen wie ze zijn en dus door bekenden aan de hand van het geklop geïdentificeerd kunnen worden. “Maar meer onderzoek is nodig om dat uit te zoeken,” benadrukt Wright.

Voor nu zijn de onderzoekers al tevreden dat ze iets meer inzicht hebben gekregen in wat gorilla’s met hun beroemde geklop willen vertellen. “De meeste studies onder zoogdieren richten zich op vocalisaties, dus het was leuk om aan te tonen dat ook een non-vocaal geluid zoals het geklop op de borst van een gorilla, belangrijke informatie kan overbrengen. Zeker omdat het toch één van de beroemdere geluiden in het dierenrijk is.”

Bronmateriaal

"Zoology: Mountain gorillas may use chest beats to communicate information about themselves" - Scientific Reports (via Eurekalert)
Afbeelding bovenaan dit artikel: Dian Fossey Gorilla Fund

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd