Groenlands ijs verbergt mogelijk nóg een krater

De krater zou zo’n 36,5 kilometer breed zijn.

Eind vorig jaar ontdekten onderzoekers een bijna 31 kilometer brede krater onder de Hiawatha-gletsjer op Groenland. Het was de eerste krater die onder een ijskap op aarde is aangetroffen. En nu hebben wetenschappers sterke aanwijzingen gevonden dat het Groenlandse ijs nog een tweede krater verbergt. Deze krater bevindt zich op ongeveer 183 kilometer afstand van de eerste en zou met een diameter van 36,5 kilometer nét ietsje groter zijn. Dat is te lezen in het blad Geophysical Research Letters. “We hebben de aarde op heel veel verschillende manieren onderzocht: vanaf het land, vanuit de lucht en ruimte – het is opwindend dat ontdekkingen zoals deze nog altijd mogelijk zijn,” aldus onderzoeker Joe MacGregor.

Vervolgonderzoek
Dat onderzoekers deze tweede krater onder het Groenlandse ijs zolang over het hoofd hebben gezien, is goed te verklaren. Allereerst zit deze verscholen onder meer dan 1,5 kilometer ijs. Bovendien kwam het tot voor kort niet echt in onderzoekers op om onder dergelijke dikke ijskappen naar sporen van inslagen te zoeken. Aangenomen werd namelijk dat eventuele kraters door erosie – veroorzaakt door het ijs dat er bovenop ligt – allang waren verdwenen. Maar dat idee kwam op zijn kop te staan toen onderzoekers de krater onder de Hiawatha-gletsjer ontdekten. Reden genoeg voor MacGregor en collega’s om te kijken wat er nog meer onder het Groenlandse ijs verborgen zit. Met behulp van satellieten stuitten ze op zo’n 183 kilometer afstand van de Hiawatha-gletsjer al snel op een cirkelvormig patroon dat sterk aan een krater deed denken. “Ik begon mezelf af te vragen: is dat een andere inslagkrater?,” vertelt MacGregor.

Komvorm
Radarbeelden van onder meer NASA’s Operation IceBridge – waarbij vanuit een vliegtuig het Groenlandse landschap dat onder het ijs schuilgaat, in kaart wordt gebracht – leken MacGregors vermoeden te bevestigen. De cirkelvorm die satellietbeelden aan het licht hadden gebracht, bleek namelijk diverse eigenschappen van een inslagkrater te hebben. Zo is er sprake van een komvormige depressie in het gesteente die omringd wordt door een verhoogde rand. Naar schatting is de krater zo’n 36,5 kilometer breed.

Vulkaan?
Natuurlijk hebben de onderzoekers ook naar andere verklaringen voor de aanwezigheid van zo’n grote cirkelvormige depressie gekeken. “De enige andere cirkelvormige structuur die qua omvang in de buurt kan komen, is een ingestorte vulkanische caldera,” stelt MacGregor. De vulkanisch actieve gebieden van Groenland liggen echter op grote afstand van de cirkelvorm. Bovendien is er geen enkele andere aanwijzing te vinden dat we hier met een vulkaan van doen hebben. Die theorie kan volgens MacGregor dan ook van tafel.

Voor nu gaan de onderzoekers er dus vanuit dat ze een inslagkrater hebben gevonden. Dat de afstand tussen deze inslagkrater en het exemplaar dat in november 2018 is ontdekt, zo klein is, geeft te denken. Zijn de twee kraters misschien tegelijkertijd ontstaan? De onderzoekers kunnen het niet uitsluiten, maar achten het aannemelijker dat de twee kraters tijdens twee verschillende inslagen het levenslicht zagen. Dat is bijzonder, maar niet uniek. In Oekraïne en Canada zijn eerder ook twee dicht bij elkaar gelegen kraters ontdekt die niet gelijktijdig zijn ontstaan. “Het bestaan van een derde paar kraters die geen verband met elkaar houden, is wel een beetje verrassend, maar we achten het niet onwaarschijnlijk.”

Bronmateriaal

"New research finds possible second impact crater hiding under Greenland ice" - American Geophysical Union

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA Goddard

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd