Nieuw onderzoek van Jan van Angelen, promovendus aan de Universiteit Utrecht toont aan dat het hard gaat met het smelten van de gletsjers. Aan het eind van deze eeuw zal het smelten van het Groenlandse ijs vier maal zoveel bijdragen aan de stijging van de zeespiegel als nu het geval is.
Volgens Van Angelen en andere klimaatwetenschappers gaat het smelten elk jaar harder. Door middel van een klimaatmodel, speciaal ontwikkeld om het klimaat in de poolgebieden te simuleren, bepaalden de wetenschappers tot aan het eind van deze eeuw de veranderingen die aan de bovenkant van de ijskap zullen plaatsvinden. Van Angelen en zijn team keken hierbij voornamelijk naar de aan- en afvoer van water aan het oppervlak.
In balans
De laatste twintig jaar groeit de ijskap te weinig aan door sneeuwval, terwijl aan de andere kant steeds meer smeltwater in zee terechtkomt. “Wij hebben hier nog niet eens de ijsschotsen meegerekend die afbreken en wegdrijven,” vertelt Van Angelen. “Aan het eind van deze eeuw is de balans zo scheef dat het niet meer terug te draaien is.”
Een verzadigde spons
Aan de bovenkant van de ijskap ligt een laag sneeuw die als een soort spons werkt. In de sneeuwlaag bevinden zich luchtkamers, een soort poriën. Het smeltwater van de ijskap dringt in de poriën en blijft dus op de ijskap aanwezig. Het overtollige smeltwater dat niet kan worden opgevangen, verdwijnt in zee. De ijskap is eigenlijk verzadigd, net als een spons dat kan zijn. Op dit moment wordt ongeveer veertig procent van het smeltwater opgevangen in de poriën, maar tegen het eind van deze eeuw is dat verminderd tot slechts twintig procent. De oorzaak is de steeds groter wordende hoeveelheid smeltwater.
Medium-range model
Dit milde model gaat uit van niet al te extreme klimaatsveranderingen. “De situatie die wij schetsen kan zich over honderd jaar manifesteren, maar als de aarde sneller opwarmt zijn wij daar misschien al in 2060. En als het meevalt pas in 2130. Wij weten nog niet precies wanneer, maar dat het gebeurt is zeker,” aldus Van Angelen.
Niet alleen het Groenlandse smeltwater is debet aan de stijging van de zeespiegel. Ook gletsjers die in zee stromen, dragen hun steentje bij. Volgens de klimatologen Faezeh Nick en Roderick van der Wal, onderzoekers aan de Universiteit Utrecht zorgen die stromende gletsjers voor een stijging van vier tot negen centimeter. Als het Groenlandse smeltwater daarbij opgeteld wordt komen de wetenschappers uit op een stijging van veertien tot negentien centimeter aan het eind van deze eeuw. Het onderzoek is op 21 mei gepubliceerd in het blad Geophysical Research Letters.
