Grootste bomen ter wereld leggen steeds vaker het loodje

Steeds vaker leggen woudreuzen – die vaak al eeuwenoud zijn – het loodje. Dat hebben wetenschappers ontdekt. Het is een zorgwekkende ontwikkeling die niet alleen de woudreuzen, maar hele ecosystemen en zelfs het klimaat aangaat.

Dat schrijven biologen in het blad Science. Ze baseren hun conclusie op een aantal grote, wereldwijde studies die eerder zijn uitgevoerd, waaronder ook een 32 jaar durend onderzoek van professor William Laurance, verbonden aan de Prins Bernhard Leerstoel voor Internationale Natuurbescherming van de Universiteit Utrecht.

Verdwijnen
Uit de analyse blijkt dat de grootste en meest indrukwekkende bomen ter wereld in een rap tempo verdwijnen. Belangrijkste oorzaken zijn ontbossing, klimaatverandering, versnippering van het regenwoud en ‘exotisch’ soorten: soorten die van oorsprong niet in het leefgebied van de woudreuzen thuishoren, maar door veranderende omstandigheden daar nu wel terug te vinden zijn.

Dubbele klap
Het lijkt erop dat de oude woudreuzen dubbele klappen krijgen, vertelt Laurance. “Een theorie voor het afsterven van deze bomen is dat zij een dubbele klap krijgen omdat door de opwarming van de aarde de temperaturen oplopen. Overdag stopt het omzetten van zonlicht in bladgroen als het te warm wordt. ’s Nachts gebruikt de boom meer energie omdat de metabolische activiteit toeneemt naarmate de temperatuur hoger is, net als bij reptielen. Dus de boom produceert minder energie, maar heeft meer energie nodig om in leven te blijven. Daardoor blijft er voor groei minder over.” Als deze theorie klopt, zullen steeds meer woudreuzen verdwijnen en komen er geen nieuwe grote en indrukwekkende bomen meer voor in de plaats.

WIST U DAT…

…eerder dit jaar het oudste gefossiliseerde bos is blootgelegd?

Probleem
Het verdwijnen van de woudreuzen is een probleem. Niet alleen voor de woudreuzen, maar voor hun hele omgeving. Woudreuzen vormen namelijk een thuis voor vogels en insecten en zoogdieren. Ze oefenen zelfs invloed uit op de lokale regenval door middels hun bladeren water te laten recirculeren.

Klimaat
Ook ons klimaat is niet bij het verdwijnen van de bomen gebaat: woudreuzen slaan veel CO2 op en dat komt vrij wanneer ze het loodje leggen. En daarmee belanden we in een vicieuze cirkel. Klimaatverandering zorgt ervoor dat de woudreuzen verdwijnen, de woudreuzen leggen het loodje, waardoor extra CO2 in de atmosfeer belandt, de klimaatverandering verergert, de bomen het nog moeilijker krijgen en er dus nog meer bomen sterven en nog meer CO2 in de atmosfeer belandt, enzovoort.

Maar is er ook iets aan te doen? De oplossing is simpel, stelt Laurance. “Om te kunnen overleven, hebben grote bomen een veilige plek en lange perioden van stabiliteit nodig.” Het bewerkstelligen van die oplossing zal lastig zijn. Houthakkers zijn dol op woudreuzen, omdat ze veel geld opleveren. Ondertussen groeit de populatie mensen alleen maar en worden steeds meer stukjes regenwoud slachtoffer van die groei. En ook het terugdringen van broeikasgassen (oftewel het afremmen van klimaatverandering) wil nog niet overal even goed lukken.

Bronmateriaal

Persbericht Universiteit Utrecht: Eeuwenoude woudreuzen leggen steeds vaker het loodje.
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Sergio Bonachela (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd