Grootste dam van de oude Maya’s ontdekt

Wetenschappers hebben in de oude stad Tikal de resten van de grootste dam die de oude Maya’s ooit in Centraal-Amerika aanlegden, teruggevonden. De dam zou zo’n 75 miljoen liter water in een door mensen gemaakt reservoir hebben gehouden.

De dam was zo’n 79 meter lang en zeker tien meter hoog. Het bouwwerk bestond uit stenen, puin en aarde. Dat schrijven wetenschappers van de universiteit van Cincinnati in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences.

Droogte
De vondst verklaart deels hoe de Maya’s ervoor zorgden dat hun immense samenleving in roerige tijden stand kon houden. Zo rond het jaar 700 telde de oude stad Tikal (een deel ervan ziet u op de foto hierboven) zo’n 60.000 tot 80.000 inwoners. Het gehele gebied van de Maya’s zou zo’n vijf miljoen inwoners hebben geteld. “Dat is veel meer dan de huidige omgeving nu mogelijk maakt,” stelt onderzoeker Vernon Scarborough. “Dus ze waren in staat om een grote en zeer complexe samenleving gedurende meer dan 1500 jaar in stand te houden.” Dat is extra knap als u bedenkt dat dit gebied met zeer wisselende weersomstandigheden te maken had. Het kon dagen regenen. Maar het kon ook langdurig droog blijven.

Appeltje voor de dorst
Vandaar dat de Maya’s wel maatregelen moesten nemen om al die inwoners continu van water te voorzien en dus de orde te handhaven. Het verzamelen van water staat in hun hele architectuur centraal. Op en rondom gebouwen werd water verzameld en vervolgens via diverse kanalen naar grote reservoirs doorgestuurd. Een appeltje voor de dorst.

Water zuiveren

De onderzoekers ontdekten niet alleen de grootste dam die de oude Maya’s ooit bouwden. Ze ontdekten ook een heus waterzuiveringssysteem uit de tijd van de oude Maya’s. Voordat het water in het reservoir stroomde, lieten de Maya’s het door flink wat zand heen bewegen. Dit zand filterde het water. Opvallend genoeg bevatte het waterzuiveringssysteem ook kwartszand. “Dat komt van nature niet in het gebied van Tikal voor. De Maya’s die in Tikal woonden, moesten er zeker 20 mijl (ongeveer 30 kilometer) voor reizen om het kwartszand te verkrijgen en hun waterfilters te maken.” Het bewijst volgens de onderzoekers hoe belangrijk de Maya’s watermanagement en (schoon) water achtten.

Dam
De dam die de onderzoekers nu hebben teruggevonden, maakte ook deel uit van die aanpak. De dam moest het water dat op gepleisterde oppervlakken in de stad verzameld werd, bewaren. Maar dat was niet de enige functie van de dam. De bovenzijde van de dam verbond ook nog eens het ene deel van de stad met het andere deel. “Lang dachten we dat het enkel een verbindende weg was, eentje die toeristen die naar het gebied komen tot op de dag van vandaag gebruiken. Maar ons onderzoek laat nu zien dat het twee functies had en ook gebruikt werd als een belangrijke dam.”

Te droog
Het is zeer waarschijnlijk dat de inwoners van Tikal het dankzij de reservoirs en kanaaltjes heel lang in de stad konden volhouden. Ook in perioden van droogte was er genoeg water voorhanden. “Watermanagement door de Maya’s betrof ook irrigatie en dat had directe invloed op hoeveel mensen er gevoed konden worden en hoe sterk de populatie kon groeien,” vertelt onderzoeker David Lentz. “Deze aanpak stelde de Maya’s in Tikal in staat om gedurende meerdere eeuwen relatief hoge bevolkingscijfers te houden.” Toch kon het watermanagement Tikal uiteindelijk niet helemaal redden. In de negende eeuw begonnen de droogtes steeds langer te duren en konden ook de waterreservoirs niet meer aan de vraag voldoen. Dat leidde waarschijnlijk tot onrust en zou er uiteindelijk zelfs voor gezorgd hebben dat de Maya’s Tikal verlieten.

Links ziet u een stukje van de teruggevonden dam. Het rood omlijnde gebied laat een ingestorte inlaat zien. Rechts ziet u het kwartszand dat gebruikt werd om het water te zuiveren. Foto’s: UC.edu.

De onderzoekers benadrukken echter dat we ondanks dat de Maya’s uiteindelijk het onderspit moesten delven toch nog veel van ze kunnen leren. Tegenwoordig hebben we in principe de technologie om een perfect watermanagement te voeren, maar juist in landen waar een tekort aan water is, ontbreekt de technologie en het geld. En in die gebieden kunnen we met de eenvoudige middelen van de Maya’s voor weinig geld wellicht nog heel wat bewerkstelligen.

Bronmateriaal

"UC Research Reveals Largest Ancient Dam Built by Maya in Central America" - UC.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Shark (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd