Cassini heeft ontdekt dat de grootste maan van Saturnus – Titan – hoogstwaarschijnlijk water bevat. Onder het ijzige oppervlak bevindt zich mogelijk een oceaan met vloeibaar water.
Titan draait rond Saturnus en ondervindt daarbij flink wat gevolgen van de zwaartekracht van de planeet. De maan krimpt en strekt zich, zo blijkt uit waarnemingen van Cassini. Titan is niet helemaal rond, maar lijkt meer op een rugbybal. Wanneer de maan zich dichter bij Saturnus bevindt, wordt de lange as langer en het midden dus iets platter. Bij een grotere afstand, neemt de as in lengte af en wordt de maan weer ietsje ronder. Helemaal verrassend is dat niet: de onderzoekers hadden wel verwacht dat de zwaartekracht voor veranderingen op de maan zou zorgen. Wat wel verrassend is, is dat die veranderingen veel groter zijn dan gedacht: geen 3, maar 10 meter. Voor onderzoekers het bewijs dat Titan niet helemaal rotsachtig is. Dat meldt het blad Science.
Getijden
“Dat Cassini hogere ‘getijden’ op Titan heeft waargenomen, leidt tot de bijna onvermijdelijke conclusie dat zich op enige diepte een verborgen oceaan bevindt,” vertelt onderzoeker Luciana Iess. En dat is een prachtige vondst. “De zoektocht naar water is een belangrijk doel in het verkennen van het zonnestelsel en nu hebben we nog een plek gevonden waar het overvloedig voorkomt.”
“De getijden die Saturnus op Titan creëert, zijn niet groot als we ze vergelijken met de kracht die Jupiter op sommige van zijn manen heeft,” vertelt onderzoeker Samir Asmar. “Maar aangezien we niet in staat zijn om op het oppervlak van Titan te boren, geven de metingen van de zwaartekracht het beste beeld van de interne structuur van Titan.” Hoe de veronderstelde oceaan er precies uitziet, is onduidelijk. De oceaan hoeft echter niet heel groot of diep te zijn om de waargenomen bewegingen van Titan te verklaren. Waarschijnlijk bevindt de oceaan zich tussen de vervormbare korst en de vaste mantel. Aangezien het oppervlak van Titan voornamelijk uit waterijs bestaat, gaan de onderzoekers ervan uit dat de oceaan vloeibaar water bevat.
Methaan
De ontdekking kan ons mogelijk meer vertellen over een belangrijk vraagstuk dat al een tijdje speelt: de voortdurende aanvulling van de hoeveelheid methaan op Titan. “De aanwezigheid van een vloeibare waterlaag op Titan is belangrijk, omdat we willen begrijpen hoe methaan in het binnenste van Titan zit opgeslagen en hoe het aan het oppervlak komt,” vertelt onderzoeker Jonathan Lunine. Als de vloeibare oceaan ammoniak bevat, kan deze wel eens bubbels creëren die door de korst komen zetten en het methaan uit het ijs bevrijden. De oceaan kan ook een reservoir vormen voor de opslag van methaan.
De aanwezigheid van water wordt gezien als één van de criteria waar een hemellichaam aan moet voldoen, wil het leven bevatten. Maar zou Titan dan leven kunnen bevatten? Daarover zijn de onderzoekers het nog niet helemaal eens. Ze benadrukken dat leven vooral ontstaat op plaatsen waar vloeibaar water in contact staat met gesteente en het is nu nog onduidelijk of de bodem van de oceaan uit rotsen of ijs bestaat.
