En vergroot zo wellicht de kans op Alzheimer, Parkinson, depressie en schizofrenie. Dat stellen Amerikaanse onderzoekers na experimenten met ratten.
De onderzoekers leerden twintig ratten om uit een doolhof te ontsnappen. Vervolgens veroorzaakten ze bij tien van deze ratten hersenletsel dat vergelijkbaar is met een hersenschudding. Daarna zetten de onderzoekers de ratten opnieuw in het doolhof. De ratten met de hersenschudding hadden 25 procent meer tijd nodig om uit het doolhof te komen dan de ratten zonder hersenletsel.
Genen
Vervolgens keken de onderzoekers naar de genen van vijf ratten met hersenletsel en vijf ratten uit de controlegroep. Ze richtten zich daarbij op genen in de hippocampus – het deel van het brein dat een belangrijke rol speelt bij het opslaan van herinneringen – en leukocyten – witte bloedcellen die een belangrijke rol spelen in het immuunsysteem. Bij de ratten met hersenletsel waren 268 genen in de hippocampus veranderd. In de leukocyten bleken 1215 genen veranderd te zijn.
Verrassend
“Het was een verrassing dat er zoveel grote veranderingen optraden in genen in de bloedcellen,” vindt onderzoeker Xia Yang. “De veranderingen in het brein waren minder verrassend. Het is zo’n belangrijk gebied dat het logisch is dat het nadat het beschadigd is aan het lichaam laat weten dat het is aangevallen.”
Mensen
Maar welke implicaties hebben deze experimenten met ratten nu voor mensen? De onderzoekers wijzen erop dat meer dan 100 van de door hersenletsel aangetaste genen ook in mensen terug te vinden zijn en bij ons geassocieerd worden met neurologische en psychiatrische problemen. Zo hebben zestien van de genen die in ratten na hersenletsel veranderen tegenhangers in het menselijk lichaam die in verband worden gebracht met een verhoogd risico op Alzheimer. En vier van de in ratten aangetaste genen in de hippocampus en één aangetast gen in de leukocyten lijken op genen die wij mensen bezitten en in verband worden gebracht met een posttraumatisch stresssyndroom.
Het onderzoek is belangrijk, vertelt onderzoeker Fernando Gomez-Pinilla. “Er is maar heel weinig bekend over hoe mensen met hersenletsel – zoals voetballers en soldaten – op latere leeftijd neurologische aandoeningen ontwikkelen. We hopen daar meer over te weten te komen.” Wellicht is het mogelijk om de veranderde genen te repareren en zo de kans op bepaalde ziekten te verkleinen.
