Is het 50.000-koppig leger van Cambyses echt verdwenen?

cambyses-ii

De Perzische koning Cambyses trok rond 524 voor Christus met 50.000 man de woestijn in. De troepen werden opgeslokt door een zandduin, zo vertelt Griekse geschiedschrijver Herodotus. Is dit echt zo? Egyptoloog Olaf Kaper denkt te weten hoe de vork in de steel steekt.

“Al vanaf de negentiende eeuw tot op de dag van vandaag zoeken mensen naar dat leger, zowel amateurs als professionele archeologen”, vertelt Kaper. “Sommigen verwachten ergens onder de grond een complete krijgsmacht te vinden, met uitrusting en al. Toch heeft de ervaring allang geleerd dat je niet kunt overlijden door een zandstorm, laat staan dat een heel leger verdwijnt.”

Herodotus staat er niet om bekend dat hij verhalen uit zijn duim zoog. De verhalen in zijn beroemde bundeling van boeken ‘De Historiën’ komen overeen met andere vertellingen uit die tijd. Mogelijk klopt er dus wel iets van het fantastische verhaal over het Perzische leger van Cambyses.

Niet verdwenen, maar verslagen
“Uit mijn onderzoek blijkt dat het leger niet op doortocht door de woestijn was, maar dat de oase Dachla de eindbestemming was. Daar zaten namelijk de troepen van de Egyptische rebellenleider Petoebastis III. Hij lokte uiteindelijk het leger van Cambyses in een hinderlaag, en wist zo vanuit de oase een groot deel van Egypte terug te veroveren, waarna hij zich in de hoofdstad Memphis tot farao liet kronen.” Het leger van Cambyses is dus niet verdwenen, maar enkel verslagen.

Krankzinnige koning

Cambyses was een krankzinnige koning. Hij liet politieke tegenstanders, vrienden en zelfs familieleden ombrengen, zoals zijn broer en zus. Volgens de verhalen doodde hij in een vlaag van waanzin een heilige Apis-stier. Dit was toentertijd het toppunt van heiligschennis. Zijn bewind duurde niet lang. Cambyses was koning van het Perzische Rijk van 529 tot 522 voor Christus. Mogelijk stierf hij door zelfverwonding.

In de doofpot
Het verlies van Cambyses’ leger werd waarschijnlijk snel in de doofpot gestopt door Darius I. Hij was vanaf het jaar 521 voor Christus de koning van Perzië. Als een echte spindoctor schreef hij het beschamende verlies toe aan een zandstorm, waardoor de 50.000 Perziërs eervol de boeken in gingen. Mogelijk is dit verzonnen einde 75 jaar na het bloedbad opgeschreven door Herodotus.

Mysterie opgelost
Kaper werkte samen met de universiteit van New York en de universiteit van Lecce om het mysterie op te lossen. Samen met wetenschappers van deze universiteiten doet hij al tien jaar opgravingen in de oase Dachla. Begin dit jaar ontcijferde Kaper op oude tempelblokken de volledige titulatuur van Petoebastis III. “Toen vielen de puzzelstukjes ineen,” vervolgt de egyptoloog. “De tempelblokken geven aan dat het een machtsbasis moest zijn geweest aan het begin van de Perzische periode. Dat gecombineerd met de geringe kennis die we hadden van Petoebastis III, de opgravingslocatie en het verhaal van Herodotus, maakt dat we de geschiedenis kunnen reconstrueren.”

Bronmateriaal

Universiteit Leiden

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd