Het belang van geuren: ‘Even ruiken of ze nog maagd is’

Geur speelt een grote rol in het dierenrijk. Een nieuw onderzoek toont maar weer eens aan hoeveel informatie dieren door de chemische stofjes over kunnen brengen. Veel mannetjes zijn bijvoorbeeld dankzij de geuren in staat om te ruiken of een vrouwtje nog maagd is en hoe vaak ze al geslachtsgemeenschap heeft gehad, zo blijkt uit een studie in het blad Biological Reviews.

De bruine lemming bepaalt onder meer op basis van geuren welke vrouwtjes goed bij hem passen. De geur van vrouwtjes die nog maagd zijn, wordt door het dier als aantrekkelijker gezien dan de geur van al wat meer ervaren vrouwtjes.

Vliegjes
Maar ook onder insecten zijn geuren belangrijk. Vrouwelijke vliegjes van de soort Agromyza frontella die al seks hebben gehad produceren bijvoorbeeld heel andere hoeveelheden van een specifieke geur dan vrouwtjes die nog maagd zijn. En vrouwelijke bijen die al seks hebben gehad produceren een geur die maagden helemaal niet kunnen creëren.

Manieren
Volgens de onderzoekers zijn er drie manieren waarop een dier zijn of haar seksuele status kan communiceren. Wanneer de vrouwtjes een geschikt mannetje ontmoet hebben, kunnen ze een geur gaan produceren die andere mannetjes op afstand houdt. Daarnaast kunnen vrouwtjes nadat ze seks hebben gehad, stoppen met het uitstoten van een geur die andere mannen aantrekt. Dit laatste zorgt ervoor dat het zwangere vrouwtje niet wordt lastiggevallen door andere mannetjes. En ten derde kunnen mannetjes hun vrouwtjes ook ‘markeren’ als ‘van mij’. Dat doen ze door het vrouwtje tijdens het paren een geur mee te geven. Zo weten andere mannetjes dat het vrouwtje bezet is of zich in ieder geval geen maagd meer mag noemen.

WIST U DAT…

snot geuren verandert nog voordat de neus deze opmerkt?

Woelrat
Sommige diersoorten gaan zelfs nog een stap verder en zijn in staat om uit geuren af te leiden hoeveel mannetjes al seks hebben gehad met een vrouwtje. De woelrat bijvoorbeeld. Het dier neemt de geuren van het vrouwtje en de rivalen in de omgeving op en trekt daaruit zijn conclusies.

Wie heeft er baat bij?
Zo’n systeem waarin maagden duidelijk te onderscheiden zijn van de ervaren vrouwtjes kan handig zijn. Met name in diersoorten die monogaam zijn. Maar ook bij polygame dieren is het gemakkelijk. Mannetjes zijn ook in die samenlevingen namelijk gericht op het vinden van een maagd: het vergroot de kansen op nageslacht. Maar hebben de vrouwtjes er ook wel zo’n baat bij? Dat vragen de onderzoekers zich af. Uit studies blijkt dat een vrouwtje dat geen maagd meer is, meer moeite heeft om een partner te vinden. Wanneer ze eenmaal ‘gemerkt’ is, produceert ze minder chemische stofjes die mannen aantrekkelijk vinden. Later trekt dat weer wel bij, maar het wordt nooit meer zoals vroeger.

Toch zijn onderzoekers ervan overtuigd dat al die geurtjes uiteindelijk van cruciaal belang zijn voor het voortbestaan van de soort. De rol van geuren is namelijk te omvangrijk om onbelangrijk te zijn.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd