Het dinosaurustijdperk startte ook met een crisis

Nieuw onderzoek werpt een licht op de oorsprong van de dino.

Ooit waren de dinosaurussen heer en meester op aarde. Maar daar kwam zo’n 66 miljoen jaar geleden een einde aan toen een enorme planetoïde op aarde insloeg. De inslag leidde tot een massa-extinctie en ook de dinosaurussen moesten het veld ruimen. Dat verhaal is heel bekend. Minder bekend is echter hoe het dinosaurustijdperk begon. Maar een nieuw onderzoek in het blad Nature Communications brengt daar verandering in. En wat blijkt? Het tijdperk van de dino’s eindigde niet alleen met een crisis: het begon er ook mee.

Carnian Pluvial Episode
In het nieuwe onderzoek slagen onderzoekers erin om een verband te leggen tussen de Carnian Pluvial Episode – een massa-extinctie ten gevolg van een enorme klimaatverandering – en de opkomst van de dinosaurussen. De massa-extinctie vond zo’n 232 miljoen jaar geleden plaats. De dinosaurussen waren er toen al – de eerste dino’s zouden rond 245 miljoen jaar geleden zijn ontstaan – maar bleven zeer zeldzaam tót de Carnian Pluvial Episode (CPE).

WIST JE DAT…

…onderzoekers een paar jaar geleden de grootste dinosaurus ooit hebben ontdekt? Het gevaarte zou zo’n tien meter lang zijn geweest en ongeveer net zoveel hebben gewogen als tien olifanten bij elkaar!

Dolomieten
De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze gestenten afkomstig uit de Dolomieten (te vinden in het noorden van Italië) bestudeerden. In de gesteenten worden voorafgaand aan het CPE maar weinig pootafdrukken van dino’s gevonden. Maar opeens – zo’n 13 miljoen jaar nadat de eerste dino’s het levenslicht zagen – nemen hun sporen enorm toe. En die toename valt samen met het CPE. Gesteenten in Argentinië en Brazilië – waarin skeletresten van dino’s zijn ontdekt – laten hetzelfde zien.

Overgang
“We zijn opgewonden dat de voetafdrukken en skeletten hetzelfde verhaal vertellen,” stelt onderzoeker Massimo Bernardi. “We bestuderen de pootafdrukken in de Dolomieten al een tijdje en het is geweldig om te zien hoe duidelijk de verandering van ‘geen dinosaurussen’ naar ‘alleen maar dinosaurussen’ was.”

Het CPE werd gekenmerkt door een heftige klimaatverandering, ingegeven door enorme vulkaanuitbarstingen in Canada. Deze leidden tot opwarming, zure regen en werden zowel dieren op het land als in zee fataal. Sporen van die klimaatverandering zijn eveneens in de Dolomieten aangetroffen. “Er waren vier pulsen van opwarming en klimaatverstoring,” aldus onderzoeker Piero Gianolla. “Allemaal binnen ongeveer één miljoen jaar. Dit moet geleid hebben tot herhaaldelijke extincties.” En met die extincties ontstond er letterlijk ruimte voor de dinosaurussen. Ironisch genoeg zouden zij zo’n 180 miljoen jaar later op vergelijkbare wijze ruimte maken voor andere soorten, waaronder grotere zoogdieren en uiteindelijk de mens.

Bronmateriaal

"Dinosaurs ended - and originated - with a bang!" - University of Bristol

Afbeelding bovenaan dit artikel: Efraimstochter / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd