Het geheim van de honderdjarige ontrafeld

Wat is het geheim van iemand die honderd jaar of ouder wordt? Wetenschappers zijn eruit: de genen.

Wanneer iemand honderd wordt, is het één van de eerste vragen die door familie en journalisten gesteld wordt: ‘Wat is het geheim?’ De antwoorden lopen vaak uiteen. Van ‘een borreltje in de middag’ tot ‘veel groente eten’ en ‘het zit in de familie’.

Onderzoek
Wetenschappers van het Albert Einstein College of Medicine proberen al een tijdje een wat wetenschappelijker antwoord op die vraag te vinden. Ze bestudeerden daarvoor 477 mannen en vrouwen die tussen de 95 en 112 jaar oud waren. Alle proefpersonen waren Asjkenazische Joden. Dat was een bewuste keuze: deze groep is genetisch gezien het meest uniform en dus heel geschikt voor een onderzoek als dit. De proefpersonen hadden op hun zeventigste al een enquête ingevuld over hun levensstijl. Bijvoorbeeld of ze rookten, alcohol dronken, veel bewogen en wat ze aten. De onderzoekers verzamelden ook nog eens de gegevens van 3164 mensen die rond dezelfde tijd als de zeer oude Joden geboren waren. Deze mensen hadden tussen 1971 en 1975 aan een nationaal onderzoek naar gezondheid deelgenomen en waren ondertussen niet meer in leven.

Vergelijken
De wetenschappers vergeleken de levensstijl van de proefpersonen met die van de overledenen. De resultaten zijn opvallend. Zowel de vrouwen die oud waren geworden als de vrouwen die er niet meer waren, hadden even vaak geprobeerd om minder calorieën te eten. Van de mannen die nog leefden en al heel oud waren, dronk 24 procent dagelijks alcohol. Dat is meer dan gemiddeld. En van de oude mannen bewoog 43 procent regelmatig. Onder de mannen die eerder al overleden waren, was dat 57 procent.

Bescherming
De onderzoekers moeten concluderen dat de 95- tot 112-jarigen niet zo gezond leefden, maar toch oud werden. “Dit onderzoek suggereert dat honderdjarigen beschikken over genen die ervoor zorgen dat ze zo oud worden en die ze beschermen tegen de gevaarlijke effecten van een ongezonde levensstijl,” stelt onderzoeker Nir Barzilai. Zo hadden de honderdjarigen een even grote kans op overgewicht als de gemiddelde mens. Toch was de kans dat ze daar ook echt lichamelijke klachten aan overhielden kleiner. Dat wil echter niet zeggen dat een ongezonde levensstijl een garantie is voor een lang leven. “Ook al laat dit onderzoek zien dat honderdjarigen overgewicht kunnen hebben, kunnen roken en sport kunnen vermijden: deze levensstijl is geen goede keuze voor mensen bij wie lang leven niet in de familie zit.”

Wellicht kunnen de onderzoekers ooit de genen opsporen die honderdjarigen zo sterk maken en iedereen van deze genen voorzien.