Het grote Scientias.nl-jaaroverzicht: de hoogtepunten en de dompers

hoogtepunten en dompers

Begin december vroegen we u uw stem te laten horen door te kiezen wat voor u de wetenschappelijke hoogtepunten en dompers van het afgelopen jaar waren. Daar rolt een fraai lijstje uit met mooie Eureka-momenten en zware teleurstellingen.

Het afgelopen jaar was een veelbewogen jaar. Grenzen werden opgezocht en onbekende gebieden werden verkend. Wetenschappers excelleerden. Maar er waren ook teleurstellingen: dingen die net niet lukten of die toch niet zo mooi bleken te zijn als gedacht. Maar wat waren nu de hoogste hoogtepunten en de diepste dieptepunten?

Curiosity
Wat het absolute hoogtepunt van dit jaar was? Daar waren de bezoekers van Scientias.nl het snel over eens. U koos massaal voor de Curiosity-missie. En terecht! De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie overtrof zichzelf door opnieuw op spectaculaire wijze een sterk verbeterde rover op het Marsoppervlak neer te zetten. Eerdere Marsrovers landden al stuiterend op Mars en dus was het altijd maar afwachten waar zij zouden landden. De landingsplaats van Curiosity werd echter zeer nauwkeurig vastgesteld en de rover werd met behulp van een parachute en een rugzakje vol raketten met grote precisie op het oppervlak van Mars neergezet. Het was een landing die op heel veel momenten heel erg mis had kunnen gaan, maar Curiosity overleefde zijn ‘Seven minutes of terror‘ en landde na een 567 miljoen kilometer lange reis op 6 augustus zonder problemen op Mars (voor wie al lang weer vergeten is hoe dat precies ging, is hieronder de animatie nog eens te zien). Niet lang daarna volgden de eerste foto’s en inmiddels doet de rover – die met tal van instrumenten is uitgerust – de ene na de andere ontdekking. Van deze rover gaan we de komende tijd dan ook ongetwijfeld nog veel horen en wie weet…pronkt deze dankzij een grootse ontdekking volgend jaar opnieuw tussen de hoogtepunten!

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=xqqBy7C8gyU?rel=0&w=600&h=315]

Ondertussen op de Noordpool
De grootste domper vinden we volgens u niet in de ruimte, maar op de aarde. En wel op de Noordpool, om precies te zijn. Daar vonden we dit jaar aan het eind van de zomer bijzonder weinig zee-ijs. Sterker nog: nog nooit werd er na de zomer zo weinig zee-ijs op de Noordpool gemeten. Onderzoekers namen ‘slechts’ 3,41 miljoen vierkante kilometer ijs waar. Dit zomerminimum ligt ongeveer vijftig procent lager dan het gemiddelde zomerminimum tussen 1979 en 2000. Steeds meer gebieden op de Noordpool verliezen in de zomer al hun zee-ijs en dat is deels aan de opwarming van de aarde te wijten. Op het moment ondervindt vooral de Noordpool zelf daar hinder van, maar mogelijk gaan we de gevolgen hiervan straks ook in ons leefgebied merken, aldus onderzoeker Ted Scambos: “We hebben een minder polaire pool en dus zullen er nog meer variaties en extremen komen.”

Deze afbeelding is gebaseerd op waarnemingen van satellieten. De hoeveelheid zee-ijs is wit gekleurd. De gele lijn geeft het gemiddelde zomerminimum van de laatste 30 jaar aan. Afbeelding: NASA/Goddard Scientific Visualization Studio.
Deze afbeelding is gebaseerd op waarnemingen van satellieten. De hoeveelheid zee-ijs is wit gekleurd. De gele lijn geeft het gemiddelde zomerminimum van de laatste 30 jaar aan. Afbeelding: NASA/Goddard Scientific Visualization Studio.

En weer terug naar de ruimte
Voor het – in uw ogen – op één na grootste hoogtepunt, haasten we ons van de Noordpool weer richting de ruimte. Of beter gezegd: beelden we ons in dat de mensheid zich over zo’n 100 jaar de ruimte in haast. Het tweede hoogtepunt is volgens u namelijk 100 Year Starship. Een ambitieus project dat in 2012 het levenslicht zag en als doel heeft tegen 2112 een heus sterrenschip te lanceren waarmee we naar andere planetenstelsels kunnen reizen. Klinkt het te mooi om waar te zijn? Toch zijn er redenen om dit project goed in de gaten te houden. Het is namelijk een serieus initiatief, van serieuze mensen, waaronder Mae Jemison (de eerste donkere vrouwelijke astronaut die de ruimte inging). En het Amerikaanse Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) heeft het project al aan een leuk startkapitaal geholpen. Vooralsnog is er verder weinig concreets over het project te zeggen, maar het vooruitzicht van zo’n heus sterrenschip is blijkbaar genoeg om het project nu al tot een hoogtepunt te benoemen!

Toch per se klonen?

Kunt u het klonen van dinosaurussen toch niet loslaten? Dan zit er maar één ding op: experimenteren met de kip en een kipposaurus of dinokip creëren. Het is het beste wat de wetenschap zoals het er nu voorstaat, kan doen.

Afscheid van Jurassic Park-verlangens
Voor de op één na grootste domper richten we ons op een heel andere tak van sport: dinosaurussen. Velen hoopten kort na het zien van Jurassic Park dat de dino’s nooit meer tot leven zouden komen. Bij anderen zorgde de film ervoor dat het ging kriebelen: zou het niet geweldig zijn om de dinosaurussen middels klonen tot leven te wekken en eens in levende lijve (op veilige afstand) te ontmoeten? De laatstgenoemde groep werd dit jaar hevig teleurgesteld: onderzoek wees uit dat het onmogelijk is om dinosaurussen te klonen. Hun DNA kan onmogelijk tientallen miljoenen jaren ongeschonden doorkomen en is dus ongeschikt voor het klonen van de giganten. Tja, voor sommigen een domper. Voor anderen een grote opluchting.

Waaghalzerij
Voor het op twee na hoogste hoogtepunt moeten we ons naar eenzame hoogte begeven. Op de derde plek in het door u samengestelde lijstje met hoogtepunten vinden we namelijk Felix Baumgartner. De waaghals sprong half oktober van ongeveer 39 kilometer hoogte naar beneden. Tijdens zijn sprong brak hij diverse records. Zo was het de hoogste parachutesprong ooit, de hoogste bemande ballonvlucht ooit en behaalde hij tijdens zijn parachutesprong de hoogste snelheid ooit: meer dan 1300 kilometer per uur. Aan de sprong waren nogal wat risico’s verbonden en gingen maanden van voorbereiding vooraf. Zo werd met behulp van wetenschappers een speciaal pak ontworpen waarmee Baumgartner extreme snelheden en kou zou kunnen weerstaan. Ook werd er een speciale capsule ontwikkeld waarmee Baumgartner naar 39 kilometer hoogte kon stijgen.

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=YIj9XGLTGH8?rel=0&w=600&h=315]

De top drie grootste dompers van 2012 sluiten we af met…onszelf. En wel met een onderzoek waaruit blijkt dat de mensheid zijn intellect langzamerhand dreigt te verliezen. In een paper schrijft onderzoeker Gerald Crabtree dat de genen die intelligent menselijk gedrag mogelijk maken, zeer gevoelig zijn voor mutaties. Als klap op de vuurpijl zou onze moderne samenleving er ook nog eens voor zorgen dat onze genen zich niet goed tegen die mutaties kunnen wapenen. Gelukkig gloort er hoop: het duurt nog wel even voor de mutaties een probleem gaan vormen en tegen de tijd dat het zover is, heeft de toch nog redelijk intelligente mens daar misschien al wel een oplossing voor gevonden.

Andere hoogtepunten die aardig wat stemmen kregen, waren André Kuipers die zijn langste missie in het ISS voltooide, verkenners die dieper dan ooit onder het aardoppervlak afdaalden en de Dragon-capsule die zich aan het ISS koppelde. Andere dompers die ook flink wat stemmen kregen, maar net de top drie dompers niet haalden: de Russen vinden geen leven in het Vostokmeer, vlinders die door toedoen van een Japanse kernreactor veranderen en het overlijden van Neil Armstrong, de eerste man op de maan.

Bronmateriaal

Scientias.nl

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd