Het mysterie van de ineengestorte thermosfeer

De bovenste laag van de aardse atmosfeer stortte onlangs in. Nu is dat niets bijzonders, maar de magnitude waarmee de thermosfeer ineendook, laat wetenschappers versteld staan. In de afgelopen 43 jaar heeft de laag zich nog nooit zo sterk samengetrokken.

Inmiddels veert de thermosfeer alweer op, maar de wetenschappers hebben vooral oog voor wat er recent gebeurde. De instorting vond plaats tijdens een periode waarin de zon relatief weinig actief was: er was sprake van een zonneminimum. Het is heel normaal dat de inactieve zon de thermosfeer afkoelt en laat instorten. Maar de recente ineenstorting was twee tot drie keer groter dan het zonneminimum kan verklaren. “Er is iets gaande wat wij niet begrijpen,” meent onderzoeker John Emmert.

Randje
De thermosfeer bevindt zich zo’n 90 tot 600 kilometer boven de aarde en ligt nabij het punt waar de atmosfeer overgaat in de ruimte. De thermosfeer reageert dan ook sterk op de zon en vangt extreem ultraviolet licht op zodat dit het aardoppervlak niet raakt. Wanneer er veel activiteit op de zon is, verwarmt dit ultraviolette licht de thermosfeer waardoor deze uitzet. Bij weinig activiteit gebeurt het tegenovergestelde.

CO2?
Toch is deze ineenstorting niet alleen met behulp van het zonneminimum te verklaren. Maar wat is er dan aan de hand? De wetenschappers kunnen op dit moment weinig anders doen dan gissen. Volgens Emmert vormt CO2 een mogelijke verklaring. Koolstofdioxide heeft een koelende werking en kan het effect van het zonneminimum hebben vergroot.

Maar dan zijn we er nog niet: zelfs met het zonneminimum en het CO2 is de grote ineenstorting niet geheel te verklaren. En daarmee blijft het een mysterie. De onderzoekers hopen de bovenste laag van de atmosfeer in de toekomst nog beter te bestuderen en zo te achterhalen wat er aan de hand is.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd