Het ronde mysterie: Las Bolas

Nog steeds is onduidelijk waar deze gigantische stenen bollen op Costa Rica voor dienden en hoe ze zijn vervaardigd.

De eerste bollen werden tussen 1941 en 1943 ontdekt. Sommige bollen bleken maar enkele centimeters breed te zijn. Anderen hebben een diameter van meer dan twee meter en wegen zo’n 15.000 kilo. De meeste bollen zijn gemaakt van graniet. In totaal zijn er bijna 300 van deze ballen gevonden. Naar verwachting is dat echter nog maar het topje van de ijsberg. Wat meteen opvalt is hoe prachtig rond de ballen zijn. Ze vormen geen perfecte cirkel, maar het is wel heel bijzonder dat mensen er honderden jaren geleden al in slaagden om zo’n prachtig ronde vorm te creëren.

Raadsel
De bollen roepen enorm veel vragen op bij wetenschappers. Want wie hebben deze bollen gemaakt? En wanneer zijn ze tot stand gekomen? En hoe kregen mensen het voor elkaar om zulke enorme ronde bollen te fabriceren? De afgelopen jaren is daar heel wat onderzoek naar gedaan. Er zijn wel wat antwoorden gevonden, maar er blijven toch nog wel een aantal raadsels overeind.

Maken
Wetenschappers zijn er in ieder geval van overtuigd dat deze bollen door mensenhanden zijn vervaardigd. Dat moet een flinke klus zijn geweest. Waarschijnlijk werd een grote steen door druk uit te oefenen, te beitelen en te schaven net zolang bewerkt tot deze de vorm van een bol had. Op sommige bollen zijn de sporen van dat hakken nog te zien.

John Hoopes bij één van de vele mysterieuze stenen. Foto: via Kansas University.
Wie?
Wie voor het eerst op het idee kwam om zo’n bol te maken, is onduidelijk. De bollen zijn teruggevonden tussen restanten van een beschaving die tussen 200 voor en 800 na Christus in Costa Rica woonde. Maar ook in graven uit het jaar 1000 na Christus zijn ze nog aangetroffen. Het lijkt erop dat ze tot in de zestiende eeuw vervaardigd werden. Maar ook de leeftijd van de bollen is niet met zekerheid vast te pinnen, zo legt expert John Hoopes van de universiteit van Kansas uit. “De bollen worden namelijk gedateerd aan de hand van archeologische vondsten eromheen. “Eén van de problemen van deze methodiek is dat je kunt vertellen wanneer de bollen voor het laatst gebruikt werden, maar het vertelt je niet wanneer ze gemaakt werden.”

Doel
Waar de bollen precies voor gebruikt werden, is tot op heden ongetwijfeld het grootste raadsel. Archeologen hebben de grootste moeite om de functionaliteit van de bollen vast te stellen. Dat komt mede doordat veel bollen zich ondertussen niet meer op hun oorspronkelijke plaats bevinden. De bollen – waar sommige mensen van dachten dat ze goud zouden bevatten – zijn door schatgravers vernietigd of meegenomen. De bollen zijn wel eens in lijnen aangetroffen en dat leek erop te wijzen dat ze een richting aan moesten geven en dus dienst deden als een soort kompas. Maar hard bewijs daarvoor is nooit gevonden. “We weten echt niet waarom ze zijn gemaakt,” merkt Hoopes op. “De mensen die ze maakten, lieten geen geschreven notities na en de cultuur verdween kort na de Spaanse verovering. Dus er worden door de oorspronkelijke bewoners van Costa Rica geen mythes of legendes of andere verhalen meer verteld die kunnen verklaren waarom de bollen werden gemaakt.”

Veel bollen hebben anno 2012 al een nieuwe bestemming gevonden: ze doen dienst als decoratie in tuinen. Foto: via KU.edu.

Mythe
De mysterieuze bollen hebben sinds hun herontdekking al voor heel wat wilde verhalen gezorgd. Sommige mensen denken dat ze uit Atlantis komen. Anderen denken zelfs dat aliens een handje geholpen hebben bij de vervaardiging ervan. Ook doen zich verhalen de ronde dat de stenen iets te maken hebben met Stonehenge of van Paaseiland afkomstig zijn. Ook zouden ze gebruikt zijn om te navigeren. Voor deze wilde theorieën waarbij soms meerdere mythes of aannamen op een hoop worden gegooid is echter nooit bewijs gevonden.

En zo blijft het mysterie van Las Bolas overeind. Of we er ooit nog achterkomen waarvoor de stenen dienden en wie ze precies maakten? Die kans lijkt met de jaren kleiner te worden. De tand des tijds tast de stenen namelijk steeds meer aan en het aantal stenen dat zich nog op de oorspronkelijke plaats bevindt, neemt rap af. Het bemoeilijkt de zoektocht naar de bedoeling van de makers van deze stenen. En zo kan het zomaar zijn dat we nooit achterhalen waarvoor deze bijzondere bollen ooit dienden.

Bronmateriaal

"Costa Rican Stone Spheres" - Mysteryspheres.com
"Frequently Asked Questions" - KU.edu
"KU researcher investigates mysterious stone spheres in Costa Rica" - KU.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Trevor.Huxham (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd