Wetenschappers betogen dat de reactie van individuen op de verspreiding van het virus minstens zo belangrijk of zelfs belangrijker is dan die van overheden.
Dat is te lezen in het blad The Lancet. Het commentaarstuk is geschreven door Britse en Nederlandse onderzoekers en onthult in het kort wat we tot op heden over het nieuwe coronavirus weten en welke entiteiten een cruciale rol spelen in de bestrijding ervan. De onderzoekers wijzen daarbij – niet heel verrassend – op overheden, maar benadrukken tevens dat er een cruciale rol is weggelegd voor het individu.
De overheid…
Overheden wereldwijd hebben reeds verschillende maatregelen getroffen in een poging de verspreiding van het nieuwe coronavirus af te remmen. Zo werd dit weekend bijvoorbeeld bekend dat de Italiaanse overheid de zwaar door het virus getroffen regio Lombardije in ieder geval tot begin april afsluit van de buitenwereld. Andere maatregelen die overheden kunnen treffen om het virus een halt toe te roepen, is het sluiten van scholen als leraren of leerlingen daarvan besmet zijn geraakt. Of het annuleren van grootschalige bijeenkomsten, zoals voetbalwedstrijden en concerten. Daarnaast is het belangrijk dat overheden zorgen dat er voldoende capaciteit is bij instituten en ziekenhuizen belast met het testen en verzorgen van coronapatiënten. Maar al die ingrepen kunnen enkel effect hebben als ook de burger zijn verantwoordelijkheid neemt, aldus de onderzoekers.
..en jij
Maar wat wordt er dan precies van ons verwacht? De belangrijkste maatregel is: afstand houden. Dus: heb je verkoudheids- of griepklachten, kom dan niet te dicht bij anderen in de buurt. Daarbij is het vooral belangrijk om enige afstand te bewaren tot ouderen of mensen met een reeds kwetsbare gezondheid; de ervaring leert dat zij de meeste hinder ondervinden van het nieuwe coronavirus. Ook door jezelf bij gezondheidsklachten als koorts en ademhalingsproblemen tijdig te isoleren, kun je een verschil maken. Net als door het vermijden van grootschalige evenementen of het bezoeken van drukbezochte plaatsen, zoals winkelcentra of een overvolle trein.
De effecten
Al deze maatregelen kunnen ervoor zorgen dat het aantal nieuwe besmettingen afneemt. En zo wordt eveneens overkomen dat ziekenhuizen te maken krijgen met capaciteitsproblemen en de economie een flinke klap krijgt. Daarnaast geeft het instituten meer tijd om te werken aan een effectief vaccin of een effectieve behandeling van het virus.
In hun paper benadrukken de onderzoekers eveneens dat het heel belangrijk is dat de gezondheidszorg tijdens een epidemie alle middelen tot haar beschikking heeft en de (financiële) steun geniet van de overheid. Anders kan het nieuwe coronavirus ook indirect leiden tot doden. Iets soortgelijks gebeurde tijdens de ebola-epidemie in 2014 en 2015. Doordat ziekenhuizen overspoeld werden met patiënten, nam ook de sterfte door bijvoorbeeld malaria toe. Tevens stierven er veel meer kinderen tijdens de geboorte. Uiteindelijk lag het sterftecijfer dat indirect te herleiden was naar de ebola-epidemie zelfs hoger dan het sterftecijfer door ebola zelf.
Balans
Tegelijkertijd zal er ook gezocht moeten worden naar een balans. Want op dit moment lijkt het erop dat het nieuwe coronavirus zich langzamer verspreidt dan bijvoorbeeld de ‘gewone’ griep (influenza-A) en SARS, maar wel langer blijft rondwaren. Waar de ‘gewone’ griep vaak wordt afgekapt door warmer lenteweer, is nog onduidelijk of ook het coronavirus zich hierdoor laat afremmen. En als het allemaal langer gaat duren, wordt het ook steeds lastiger om de hierboven genoemde maatregelen die overheden en individuen dienen te nemen, te handhaven. “Afstand houden van anderen verstoort zowel sociale levens als de economie,” zo merkt onderzoeker Hans Heesterbeek op. “Maar de modellen onthullen dat als we deze maatregelen na een paar maanden niet langer nemen, het virus later in het jaar weer een piek kan bereiken. Dat moeten we verder onderzoeken.”
Mitigatie
Wat in dit stadium belangrijk is, is om alle contacten van besmette mensen in kaart te brengen en te monitoren. En de tijd tussen het moment waarop de eerste symptomen optreden en het moment waarop iemand in isolatie wordt geplaatst, te verkorten. Dat laatste vereist weer dat er snelle diagnoses worden gesteld. “Het compleet voorkomen van besmettingen en sterftes is niet mogelijk,” stelt onderzoeker Deirdre Hollingsworth. “Dus alles draait nu om mitigatie.” Oftewel het beperken van de verspreiding van het virus. En welke maatregelen daartoe genomen moeten worden: daarover kunnen de ideeën gaandeweg uiteen gaan lopen. “Onze kennis en begrip omtrent COVID-19 zal door de tijd heen veranderen, net als onze reactie erop.”
Inmiddels zijn wereldwijd meer dan 110.000 mensen besmet geraakt met het nieuwe coronavirus. Meer dan 3800 mensen zijn al aan het virus bezweken. Zwaargetroffen landen zijn naast China – waar het virus als eerste toesloeg – ook Zuid-Korea, Italië en Iran. Vanuit Italië heeft het virus zich ook verder over Europa verspreid. In Nederland zijn inmiddels 265 mensen met het virus besmet. Drie ervan zijn aan het virus bezweken. Wetenschappers werken hard aan een vaccin tegen het nieuwe coronavirus, maar volgens deskundigen kan het nog wel 12 tot 18 maanden duren voor dat gereed is.
