Het sociale brein van de puber

Een puber begrijpen: dat gaat misschien nooit helemaal lukken, maar met Eveline Crone’s nieuwe boek komt u in ieder geval al een heel eind.

Na het daverende succes van haar vorige boek – ‘Het puberende brein’ – komt hoogleraar neurocognitieve ontwikkelingspsychologie Eveline Crone nu met een razendinteressant nieuw boek over het puberbrein. In dit boek richt ze zich specifiek op het sociale brein van de puber. Zowel voor ouders, verzorgers en docenten van pubers is het boek ongetwijfeld een feest der herkenning. Want hoewel de auteur de wetenschap achter het sociale puberbrein niet schuwt, geeft het boek toch vooral heel veel praktische antwoorden op prangende vragen en draagt zo bij aan een beter begrip van de puber.

Onverklaarbaar
Pubers kunnen zich in de ogen van ouders, docenten, broers en zussen soms wat raar gedragen. Zo zijn ze bijvoorbeeld heel laks als het gaat om schoolwerk, maar super precies als het gaat om het vinden van de juiste spijkerbroek of het perfecte shirt. Veel ouders weten ook niet goed meer wat er echt in hun puberende kind omgaat en zien met lede ogen aan hoe hun kind steeds gevoeliger wordt voor groepsdruk. Dergelijke onverklaarbare fenomenen zijn na het lezen van ‘Het sociale brein van de puber’ opeens verklaarbaar en ook lang niet zo zorgwekkend meer. Het hoort er namelijk allemaal bij en maakt deel uit van misschien wel de belangrijkste ontwikkeling uit de puberteit, de sociale ontwikkeling.

Erbij horen
Crone legt in haar boek duidelijk uit wat er nu precies allemaal in het puberbrein gebeurt. Ook legt ze uit welke concrete gevolgen dat voor de omgeving van de puber heeft. Een mooi voorbeeld is dat van buitensluiting. Iedereen die wel eens met pubers te maken heeft gehad, weet hoe belangrijk het voor een puber is om ‘erbij te horen’. Crone verklaart dat in het boek als volgt. Al op jonge leeftijd geeft het ons een naar gevoel als we buiten worden gesloten. Maar bij volwassenen is dat gevoel nog heftiger: bij buitensluiting wordt het pijnnetwerk in de hersenen actief. Gelukkig hebben volwassenen ook een mechanisme om zichzelf te beschermen. Zodra ze de pijn van buitengesloten worden, voelen, wordt de prefrontale cortex actief. Dit deel van de hersenen helpt ze om op rationele wijze met die pijn om te gaan. Recent onderzoek wijst erop dat ook bij pubers die worden afgewezen het pijnnetwerk actief wordt. Maar de prefrontale cortex wordt dat niet. Zij ervaren buitensluiting dus net zo heftig als volwassenen, maar kunnen daar niet zo goed als volwassenen mee omgaan.

Romantiek
Een ander mooi voorbeeld van een kwestie waarmee zowel ouders als pubers kunnen worstelen: romantiek. Crone legt uit waarom de relaties van een dertienjarige vaak slechts enkele weken duren. Pubers kiezen hun vriendjes of vriendinnetjes op die leeftijd op basis van ‘status’. Ze kiezen voor een partner die hun status verhoogt. Vandaar dat rebelse jongens het bijvoorbeeld goed doen bij 13-jarige pubermeisjes. Pas wanneer pubers gemiddeld tussen de 14 en 16 jaar oud zijn, durven ze te kiezen voor een partner waarbij ze zich betrokken voelen en waarvan het minder belangrijk is wat voor invloed de relatie op de eigen status heeft. Maar ook die relaties zijn vaak geen lang leven beschoren, zo stelt Crone vast. Simpelweg omdat de pubers nog zoveel veranderen. Van serieuze relaties is dan ook meestal pas sprake als pubers tussen de 17 en 20 jaar oud zijn.

‘Het sociale brein van de puber’ is geen zelfhulpboek voor pubers of ouders. Het biedt ook geen opvoedingsadvies. Nee, ‘Het sociale brein van de puber’ biedt nog iets veel belangrijkers. Namelijk een verklaring voor wat ouders (en sommige pubers zelf misschien ook wel) als onbegrijpelijk of zelfs onverklaarbaar gedrag bestempelen. Crone laat aan de hand van wetenschappelijk onderzoek zien welke processen het hoofd en lichaam van de puber op hol kunnen brengen en hoe de hormonenstorm door het leven van de puber wervelt. Het prettig geschreven boek wemelt dan ook van de ‘Aha’- en ‘Oh, komt dat daar door’-momenten. Wie het boek ‘Het sociale brein van de puber’ uit heeft, kijkt dan ook nooit meer meer met dezelfde ogen naar de puber.

Nieuwsgierig naar het boek ‘Het sociale brein van de puber’? Bestel het hier!

Bronmateriaal

-
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door ♪ Sleeping Sun ♪ (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd