Het regent steeds vaker. En dat leidt tot smelt.
Dat schrijven onderzoekers in het blad The Cryosphere. Ze verwachten dat de hoeveelheid regen op Groenland alleen maar toeneemt naarmate de temperaturen – door toedoen van klimaatverandering – hoger uitvallen.
Smeltwater
Dat de Groenlandse ijskap ijs verliest, is niets nieuws. En het is te herleiden naar hogere temperaturen: sinds 1990 is de gemiddelde temperatuur waar de ijskap mee te maken heeft met maar liefst 1,8 graden (in de zomer) en 3 graden (in de winter) gestegen. En naar schatting verliest de ijskap inmiddels zo’n 270 miljard ton ijs per jaar. Een groot deel van dat ijs gaat verloren doordat ijsbergen aan de rand van de ijskap zich losmaken en het ruime sop kiezen (ook wel afkalving genoemd). Maar recent zien onderzoekers dat veranderen: smeltwater dat van de ijskap wegsijpelt lijkt inmiddels verantwoordelijk te zijn voor zo’n 70% van het ijsverlies. En een groot deel van dat smeltwater ontstaat, zo stellen onderzoekers nu, doordat Groenland steeds meer regenachtige dagen telt.
Satellietbeelden
De onderzoekers trekken die conclusie op basis van satellietbeelden en door weerstations op Groenland verzamelde data. Ze ontdekten in de periode 1979 tot 2012 meer dan 300 situaties waarin smelt van de ijskap direct te herleiden was naar regen. Bovendien bleek regen in de onderzoeksperiode een steeds grotere impact te hebben op de smelt van de ijskap. Tussen 1979 en 2012 verdubbelde de smelt die in de zomer plaatsvond en te herleiden was naar regen. En in diezelfde periode verdriedubbelde de smelt door toedoen van regen in de winter. Al met al schatten de onderzoekers dat ongeveer een derde van het smeltwater dat aan de Groenlandse ijskap ontsnapt, ontstaan is door regen.
Warmte
De totale hoeveelheid neerslag die Groenland ontving, veranderde tussen 1979 en 2012 niet; alleen de vorm van de neerslag veranderde. In plaats van sneeuw viel er vaker regen. Het komt door stijgende temperaturen, aldus de onderzoekers. Dat regen zo’n grote impact heeft op de ijskap, komt doordat vloeibaar water – in tegenstelling tot bijvoorbeeld sneeuw – veel warmte herbergt en wanneer het in de sneeuw valt, smelt de omringende sneeuw weg.
Een deel van het smeltwater dat zo ontstaat, weet daadwerkelijk aan de Groenlandse ijskap te ontsnappen. Een ander deel bevriest weer. Het laatste lijkt misschien goed nieuws, maar dat is het niet. Want het smeltwater verandert niet meer in maagdelijk witte sneeuw die zonlicht reflecteert. In plaats daarvan verandert het in donkerder ijs dat meer zonlicht absorbeert en – zodra het zonlicht erop valt – dus gemakkelijker smelt, wat leidt tot het ontstaan van meer vloeibaar water dat weer bijdraagt aan smelt. Een vicieuze cirkel is geboren.
