Hoe apps en gadgets ons intelligenter maken

rsz_apps

Sinds enkele maanden gebruik ik de app ‘Timehop‘. Deze app bundelt Facebook-berichten, tweets en Instagram-posts die je in het verleden op deze dag hebt geplaatst. Een bijzondere gewaarwording. Op 10 juni – precies één jaar na de geboorte van mijn dochter – kreeg ik de eerste foto’s van haar opnieuw voorgeschoteld. Alsof ik die indrukwekkende dag opnieuw beleefde. Maar ook zie ik regelmatig tweets en Facebook-berichten langs komen van gebeurtenissen die verder in het verleden liggen, maar die ik me niet meer (goed) herinner. De app voorkomt dat opgeslagen herinneringen van mijn geheugen worden gewist en maakt mij op deze manier slimmer. Journalist Clive Thompson gelooft dat apps, gadgets en sociale media de mensheid slimmer maken en schrijft daarover in zijn boek ‘We worden steeds slimmer‘.

In 1997 versloeg IBM’s supercomputer Deep Blue de wereldberoemde schaakmeester Garry Kasparov. Deze supercomputer analyseerde tot wel zeven zetten vooruit en koos iedere ronde de zet met de beste overlevingskansen. Kasparov wist dat hij als mens hier niet tegenop kon en verloor.

Wist u dat…

…we voor een intrigerende kantelpunt in het menselijk geheugen staan? Van een tijdperk waarin de meeste details van onze levens uiteindelijk werden vergeten, gaan we naar een periode waarin veel, zo niet alles, zal worden vastgelegd. Hoe zal dat de manier waarop we leven veranderen – en de manier waarop we de vorm van onze levens begrijpen? “Het zal ons grotere geestelijke rust geven”, zegt Thompson. “De onrust van het actief proberen te onthouden verdwijnt. Dit is een bevrijdend gevoel.”

Precies zeven jaar later werd er een freestyle schaaktoernooi georganiseerd, waarbij mensen en schaakcomputers samenwerkten. Eén schaker en een supercomputer namen het op tegen een ander duo. Opvallend genoeg wonnen Steve Cramton en Zackary Stephen, twee jongens met weinig schaakervaring. Wat was hun succes? Zij waren niet de beste schakers, maar werkten het beste samen met computers. Ze wisten precies wanneer ze op hun schaakgevoel moesten vertrouwen en wanneer ze het advies van de machine moesten volgen. Het duo brainstormde over zetten, keken wat de computer ervan vond en raadpleegden databases. Een praktijkvoorbeeld dat menselijke strategische leiding, gekoppeld aan de tactische scherpte van een computer, overweldigend is.

Ook wij spelen hetzelfde spelletje als Steve Carmton en Zackary Stephen. We zijn er misschien niet altijd van bewust, maar overal hebben we hulpmiddelen. Zo beantwoorden zoekmachines onze meest vergezochte vragen, houden sociale media ons op de hoogte van ontwikkelingen en gebruiken we apps om het weer te monitoren. “Al deze hulpmiddelen maken een overvloedig extern geheugen mogelijk”, vertelt Clive Thompson. “Van een houding waarin we onze ideeën en de gebeurtenissen in ons leven zelden vastleggen, zijn we op weg naar het vastleggen als vaste gewoonte.” Daarnaast ontdekken we makkelijker verbanden dankzij hulpmiddelen en stimuleren ze een overmaat aan communicatie en publicatie.

“Wat een overdaad aan goeds maken we mee: Wikipedia, een wereldwijd woud van welbespraakte bloggers, politieke feitencontrole en burgerjournalistiek.”

In zijn boek noemt Thompson voorbeelden van technologische verschuivingen, die de manier waarop we als individu en als cultuur dingen onthouden op zijn kop zet. Ook is er de opkomst van ‘denken in het openbaar de mogelijkheid om onze ideeën de wereld in te sturen. “We ontwikkelen een bijna paranormaal lijkend omgevingsbewustzijn: voortdurend voelen we wat anderen denken en doen”, aldus Thompson. “Dit vergroot ons vermogen om de mensen om wie we geven te begrijpen. Op burgerschapsniveau helpt het om traditionele politieke problemen zoals ‘pluralistische onwetendheid’ uit de wereld te helpen en politieke actie te katalyseren, zoals dat gebeurde tijdens de Arabische Lente.”

Thompson geloofde altijd dat al die veranderingen niet goed zouden zijn, maar hij had het mis. “De goede dingen voorzag ik niet. En wat een overdaad aan goeds maken we mee: Wikipedia, een wereldwijd woud van welbespraakte bloggers, politieke feitencontrole en burgerjournalistiek. De geschiedenis laat zien dat we ons hulpmiddelen aanpassen en verfijnen, zodat we er beter mee kunnen werken.”

Recensie

De visie van Clive Thompson in ‘We worden steeds slimmer‘ is een optimistische – haast profetische – visie van de toekomst. Natuurlijk zijn er kanttekeningen, maar Thompson is er van overtuigd dat de mensheid gebaat is bij technologische ontwikkelingen. In zijn boek gaat hij dieper in op onderwerpen als de digitale school, denken in het openbaar en de naar puzzels hunkerende wereld. De hoofdstukken zijn prima onderbouwd met maar liefst 317 (!) bronnen, waardoor het af en toe voelt als een overvloed aan informatie. De auteur gaat vooral in op technologie en niet op neuromarketing, wat het boek niet voor iedereen geschikt maakt. Voor wie dol is op gadgets en graag een kijkje in de toekomst neemt, is dit boek een ‘instant buy‘.

De boodschap is helder: als we onszelf met hulpmiddelen optuigen, kunnen we slimmer zijn. “We zijn centaurs aan het worden”, concludeert Thompson. “Over iets meer dan tien jaar zijn onze laptops krachtig genoeg om kunstmatige intelligentie in de stijl van Watson te draaien. Dan zullen we er allemaal gebruik van maken. Hoe dat zal zijn? We zullen Watson zeker benutten als een nieuwe vorm van transactief geheugen dat we regelmatig pingen. Zo blijkt dat 22 procent van alle televisiekijkers hun smartphone gebruiken om te factchecken. Dit is slechts een begin. We denken niet groot en bizar genoeg. Toen de mobiele telefoon opkwam, was het puur een bedrijfsmiddel, maar dit veranderde in een later stadium. We zullen er pas echt achter komen wat Watson voor ons betekent als de software gebruikt gaat worden om grappen te maken, spelletjes mee te doen of om elkaar lastig te vallen.”

Wel is het belangrijk dat we goed nadenken en onderhandelen over hoe we ze niet gaan gebruiken. “Dat is onze uitdaging. We moeten onze meest destabiliserende nieuwe technologieën onderzoeken en ons bewust zijn van hun gevaren, zowel economisch, politiek als sociaal. We moeten alles in het werk stellen om schadelijk geachte hulpmiddelen te vermijden en toch niet blind zijn voor die hulpmiddelen waarmee we ons denken echt uitbreiden en onszelf intellectueel plezier bezorgen.”

En wat moeten we doen als we met alle kennis en technologieën alle vragen kunnen beantwoorden? Dan wordt het toch allemaal heel voorspelbaar op aarde? Thompson heeft een idee. “We moeten dan gewoon moeilijker vragen bedenken.”

Bronmateriaal

Geen bronnen

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd