Hoe gewoontjes is ons zonnestelsel eigenlijk?

zonnestelsel

We kennen één zonnestelsel van binnen en buiten, namelijk ons eigen zonnestelsel. De afgelopen jaren zijn er echter honderden nieuwe exo-zonnestelsels gevonden. Is ons zonnestelsel een vreemde eend in de bijt?

Wetenschappers Rebecca Martin (universiteit van Nevada) en Mario Livio (Space Telescope Science Institute) vogelden uit of ons zonnestelsel gewoontjes of bijzonder is. Zij vergeleken bijna 2.000 bekende exoplaneten met de acht planeten in ons zonnestelsel. Daarbij keken de onderzoekers naar de dichtheid en gewicht van de planeten, de leeftijd van het zonnestelsel, de banen van de planeten om hun moederster, de vorm van de banen (mooi rond of ovaal) en de aanwezigheid van superaardes.

Gewicht
De gasplaneten in ons zonnestelsel komen qua gewicht en dichtheid overeen met gasplaneten in andere zonnestelsels. De aardachtige planeten – Mercurius, Venus, de aarde en Mars – hebben een opvallend laag gewicht. Dit is overigens goed te verklaren. Telescopen zijn nog niet in staat om kleine exoplaneten te spotten. De kans is groot dat de nieuwe generatie telescopen er wel in slaagt om kleine exoplaneten te detecteren.

Leeftijd
Ook qua leeftijd is ons zonnestelsel niet bijzonder. De zon blaast ergens in deze periode zijn 4,5 miljardste kaarsje uit. Ongeveer de helft van de sterren in ons sterrenstelsel is ouder dan 4,5 miljard jaar, terwijl de andere helft jonger is.

Banen
Als we kijken naar de banen van de planeten in ons zonnestelsel, dan is het opvallend dat er weinig planeten dicht om de zon draaien. Natuurlijk draait Mercurius om de zon, maar wel op een relatief grote afstand voor een binnenplaneet: circa 55 miljoen kilometer. Er zijn veel exoplaneten gevonden die heel dicht om een moederster draaien, bijvoorbeeld hete Jupiters. Toch vertekenen de resultaten, want ook hier geldt dat (grote) exoplaneten die dicht om hun moederster draaien het makkelijkst te vinden zijn. Dus hoewel astronomen veel exoplaneten dicht bij hun moederster hebben aangetroffen, is het waarschijnlijk dat juist deze exoplaneten niet ‘gewoontjes’ zijn.

Excentriciteit
Verder zijn de banen van de planeten in ons zonnestelsel mooi cirkelvormig. Veel exoplaneten hebben een baan die afwijkt van de cirkel, waardoor er sprake is van een hoge excentriciteit. Dit is te verklaren. Astronomen denken dat de excentriciteit van planeetbanen daalt, wanneer er meer planeten deel uitmaken van een systeem. De planeten houden elkaar dan immers in balans.

Is er buitenaards leven?

We staan op het punt om buitenaards leven te ontdekken. Dat is de conclusie van een debat van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie. “Binnen tien jaar vinden we tekenen van buitenaards leven”, vertelt onderzoeker Ellen Stofan van NASA. “En binnen twintig tot dertig jaar hebben we hard bewijs.”

Superaardes
Het meest opvallende aspect aan ons zonnestelsel is dat er geen superaardes zijn. Een superaarde is een planeet die tot tien keer zwaarder is dan de aarde. In ons zonnestelsel is sprake van een flink gat tussen de aarde (de zwaarste aardachtige planeet) en Neptunus (de lichtste gasplaneet).

Vrij gewoontjes
De auteurs van het paper concluderen dat ons zonnestelsel vrij normaal is, met als enige uitzondering het ontbreken van een superaarde. Aangezien ons zonnestelsel gewoontjes is, is dit goed nieuws voor de zoektocht naar buitenaards leven. Als leven mogelijk is in ons gewone zonnestelsel, dan is het waarschijnlijk ook mogelijk in andere stelsels.


Een mooie video van een schaalmodel van ons zonnestelsel.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd