Hoe sterven in zijn werk gaat: dood verspreidt zich als een golf door het lichaam

magere hein

Wetenschappers hebben achterhaald hoe de dood zich door het lichaam van een stervend organisme verspreidt. De dood doet dat in een golfbeweging die van cel tot cel gaat, net zolang tot het hele organisme dood is. Ook ontdekten de onderzoekers dat dat vrij langzaam gaat en dat de dood in sommige gevallen zelfs nog te stoppen is.

De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze de rondworm Caenorhabditis elegans bestudeerden. Het sterven van deze worm is onder de microscoop op de voet te volgen. Er verspreidt zich namelijk een blauwe gloed door het lichaam. Die gloed wordt veroorzaakt door een reeks stofwisselingen die resulteren in de dood van een cel. “Het is een blauwe Magere Hein,” stelt onderzoeker David Gems. Door de blauwe gloed te volgen, konden de onderzoekers zien waar de dood toesloeg. Ze zagen hoe de ene na de andere cel aan de dood ten prooi viel, terwijl de dood zich in een soort golfbeweging door het lichaam verplaatste.

Stoppen
En daarmee verspreidt de dood zich relatief langzaam. Langzaam genoeg om in bepaalde omstandigheden gestopt te worden, zo ontdekten de onderzoekers. “We ontdekten dat we wanneer we de reeks stofwisselingen stopten, de dood mits deze het resultaat was van stress (bijvoorbeeld een infectie), konden uitstellen,” vertelt Gems. “Maar we konden de dood door ouderdom niet afremmen. Dat suggereert dat ouderdom door middel van een aantal processen die parallel aan elkaar optreden, leidt tot de dood.”

WIST U DAT…

…een ruimtereis het leven van C. elegans lijkt te verlengen?

Blauw
De onderzoekers beschrijven hun ontdekkingen in het blad PLoS ONE. In hun paper komen ze ook met een nieuwe verklaring voor de blauwe gloed die te zien is als een worm sterft. Wetenschappers dachten altijd dat de blauwe gloed het resultaat was van lipofuscine: een substantie die een vergelijkbare kleur licht afgeeft en in verband wordt gebracht met ouder worden. Lipofuscine stapelt zich namelijk op wanneer de moleculaire beschadigingen toenemen. Maar de onderzoekers tonen nu aan dat lipofyscine niet de bron van de waargenomen blauwe licht is. Antranilzuur blijkt de boosdoener te zijn.

Ouderdom
“Deze resultaten trekken de theorie dat ouderdom simpelweg een consequentie is van moleculaire beschadigingen, in twijfel. We moeten ons richten op de biologische gebeurtenissen die tijdens het ouder worden en de dood optreden, om te kunnen begrijpen hoe we deze processen kunnen verstoren.”

Hoewel de experimenten van de onderzoekers zich beperkten tot C. elegans, hebben de resultaten mogelijk ook implicaties voor ons mensen. De onderzoekers wijzen erop dat de mechanismen die ze in de worm aan het werk gezien hebben, vergelijkbaar zijn met mechanismen die ook in zoogdieren een rol spelen.

Bronmateriaal

"Wave of blue fluorescence reveals pathway of death in worms" - PLoS ONE (via Eurekalert.org)
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Incry (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd