Hoe worden de sterren in het prachtige kosmische ‘kwalsterrenstelsel’ gevormd?

In het sterrenstelsel zouden geen sterren meer geboren moeten worden, maar dit gebeurt toch. Kan de James Web telescoop het antwoord achterhalen?

Als je naar het sterrenstelsel ESO 137-001 kijkt, snap je waarom het ook wel het ‘kwalsterrenstelsel’ wordt genoemd. Blauwe linten van jonge sterren bungelen als kosmische tentakels in een gasstroom naar beneden. Echter is het sterrenstelsel gehuld in mysterie. Want niemand snapt precies hoe het kan dat er in deze ‘staart’ nieuwe sterren worden gevormd.

ESO 137-001
ESO 137-001 maakt deel uit van het Norma-cluster en is een spiraalvormig sterrenstelsel dat ongeveer net zo groot is als onze Melkweg. Het stelsel ligt op ongeveer 200 miljoen lichtjaar van ons vandaan. De lange staart van het kwalsterrenstelsel strekt zich uit over 260.000 lichtjaar. Met het sterrenstelsel is iets opvallends aan de hand. Zo vindt er een proces plaats dat ook wel ‘ram pressure stripping’ wordt genoemd. Het is de sleepkracht die een object ervaart wanneer het door een vloeistof beweegt. In dit geval is de vloeistof warm gas dat zich ophoudt in het centrum van clusters van sterrenstelsels. Het gas oefent zo’n invloed uit op het sterrenstelsel dat sterren uit het hart van het sterrenstelsel gesleurd worden. Dit zou ook de vorming van nieuwe sterren moeten tegenhouden.

Stervorming
Echter is dat laatste juist net niet aan de hand. Onderzoekers kwamen er namelijk achter dat er in de staart wel nieuwe sterren geboren worden. Hoe dit kan, is een groot vraagteken. Mogelijk hebben onderzoekers het proces verkeerd begrepen, of misschien is er toch nog iets anders aan de hand.

Op deze foto is de staart van heet gas van ESO 137-001 te zien. afbeelding: NASA, ESA, CXC

James Webb
En hier komt de nieuwe James Webb telescoop om de hoek kijken. NASA is namelijk van plan deze ruimtetelescoop in te gaan zetten om het grote raadsel rond ESO 137-001 op te lossen. Het idee is om de Webb-waarnemingen te combineren met bestaande gegevens in zichtbaar licht, röntgenstralen en infrarood golflengten om een compleet beeld te krijgen van het sterrenstelsel en zijn omgeving. “Elke golflengte verschaft een nieuw stukje van de puzzel,” stelt onderzoeker Stacey Alberts.

Uiteindelijk willen de astronomen er achterkomen hoe sterren zich in de staart vormen. Daarnaast willen ze gaan begrijpen hoe het gas uit het sterrenstelsel verdwijnt. Dit zal aanwijzingen geven over het uiteindelijke lot van het prachtige sterrenstelsel. Wel moeten we dus nog even op het antwoord wachten. De James Webb telescoop zal namelijk pas over twee jaar gelanceerd worden. In de tussentijd kunnen we ons gelukkig aan de prachtige foto’s van het kwalsterrenstelsel vergapen.

Bronmateriaal

"A “Jellyfish” Galaxy Swims Into View of NASA’s Upcoming Webb Telescope" - NASA

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA, ESA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd