Nieuw onderzoek suggereert dat een lange opleidingsduur kan leiden tot bijziendheid.
Het is al jaren bekend dat mensen die langer in de schoolbanken zitten, een grotere kans hebben om bijziend te worden. Maar onduidelijk was of er ook echt sprake was van een causaal verband (en het lange studeren dus leidde tot bijziendheid). Het kon immers ook zijn dat kinderen die bijziend zijn leergieriger zijn of dat sociaal-economische factoren die ertoe leiden dat kinderen langer op school zitten op de één of andere manier ook bijdragen aan bijziendheid.
Causaal verband
Een nieuw onderzoek wijst er nu echter sterk op dat langdurig studeren, leidt tot een verhoogde kans op bijziendheid. Heel concreet: voor elk extra jaar dat mensen langer in de schoolbanken zit, neemt de mate van bijziendheid toe met -0.27 dioptrie per jaar. Het betekent dat een student die zeventien jaar in de schoolbank heeft gezeten gemiddeld 1 dioptrie meer bijziend is dan een persoon die twaalf jaar onderwijs heeft genoten. Het zou betekenen dat de student die zeventien jaar in de schoolbanken heeft gezeten een bril nodig heeft om auto te mogen rijden.
Mendelian randomisation
De onderzoekers trekken die conclusie op basis van de gegevens van meer dan 67.000 Britse mannen en vrouwen, wiens gegevens zijn opgenomen in de UK Biobank-database. Van al deze mensen was bekend hoelang ze in de schoolbanken hebben gezeten. Daarnaast is ook genetische informatie beschikbaar. De onderzoekers bestudeerden 44 genetische varianten die geassocieerd worden met bijziendheid en 69 genetische varianten die verband lijken te houden met het aantal jaren dat men in de schoolbanken doorbrengt. Met behulp van een speciale techniek – Mendelian randomisation genoemd, zie filmpje hieronder – gingen de onderzoekers vervolgens na hoe de duur van de opleiding verband hield met bijziendheid.
“Onze studie wijst er sterk op dat de tijd die je onderwijs hebt gevolgd een causale risicofactor is voor bijziendheid,” vertelt onderzoeker Denize Atan. Atan en collega’s vonden geen overtuigend bewijs dat suggereerde dat bijziendheid ertoe leidde dat mensen langer studeerden.
Grote vraag is natuurlijk via welke mechanismen een langere opleidingsduur de kans op bijziendheid vergroot. Dat is niet helemaal duidelijk. Eerder onderzoek suggereerde echter dat blootstelling aan natuurlijk licht de kans op bijziendheid verkleint. En het is mogelijk dat mensen die langer in de schoolbanken doorbrengen, minder worden blootgesteld aan natuurlijk licht. In dat geval zou het verstandig zijn om ervoor te zorgen dat kinderen tijdens hun schooltijd meer tijd buiten door brengen. Een andere optie is het nabootsen van zonlicht in het klaslokaal. Het is echter nog niet bewezen dat deze interventie – waarmee onder meer in Zuidoost-Azië wordt geëxperimenteerd – ook echt werkt.
