Homoseksueel insect is niet echt homoseksueel, maar een beetje in de war

kever

Verschillende soorten insecten en spinnen vertonen soms homoseksueel gedrag. Ze versieren soortgenoten van hetzelfde geslacht en proberen met die soortgenoten te paren. Nieuw onderzoek wijst er nu echter op dat de insecten en spinnen niet homoseksueel, maar enkel een beetje in de war zijn.

Een partner vinden, het hof maken en vervolgens met die partner paren, kost een hoop energie. Maar evolutionair gezien is het het allemaal waard, want als het goed is resulteert dat harde werken in nageslacht. Tenzij een dier natuurlijk voor een partner van hetzelfde geslacht gaat. Dan staan er evolutionair gezien geen grote voordelen tegenover de hoge kosten die het versieren van die partner met zich meebrengt. Toch moeten dieren die bewust een partner van hetzelfde geslacht bespringen daar evolutionair voordeel uithalen, want het gebeurt op grote schaal. Onder meer vogels en zoogdieren doen het regelmatig. En uit eerder onderzoek is al gebleken dat ze er inderdaad voordeel uithalen. Jongvolwassen dieren en vogels ‘oefenen’ hun relaties en de homoseksuele relaties versterken de banden binnen een groep. En daarmee is dus evolutionair te verklaren waarom deze vogels en zoogdieren homoseksueel gedrag vertonen. Omdat het – weliswaar op een heel andere manier dan een relatie tussen twee soortgenoten van een verschillend geslacht – loont.

Spinnen en insecten
Maar hoe zit dat met insecten en spinnen? Ook zij vertonen met grote regelmaat homoseksueel gedrag. Ze versieren soortgenoten van hetzelfde geslacht, bespringen ze en proberen te paren. In het verleden hebben onderzoekers al diverse verklaringen voor dat homoseksuele gedrag bedacht. Zo zou het dienen als een voorbereiding op heteroseksuele relaties of zouden mannetjes zich zo van oud – en dus minder goed – sperma ontdoen of op deze manier concurrenten afleiden.

Vergissing
Onderzoekers van de Tel Aviv Universiteit hebben de kwestie nog eens bestudeerd en concluderen dat geen van de eerder genoemde verklaringen kan verklaren waarom insecten en spinnen paren met soortgenoten van hetzelfde geslacht. Ze wijzen erop dat paren een kostbare kwestie is: er wordt energie, tijd en sperma verspeeld dat ook voor andere (evolutionair gezien productievere) doeleinden zou kunnen worden gebruikt. En dat levert geen directe voordelen op. Toch vertoont in sommige soorten tot wel 85 procent van alle mannetjes homoseksueel gedrag. Hoe moeten we dat dan verklaren? Simpel, zo stellen de onderzoekers. Het is een vergissing. Insecten en spinnen gunnen zich simpelweg niet de tijd om te achterhalen of de partner die ze bespringen wel van het andere geslacht is.

Indirecte voordelen
Maar waarom niet? Nu verliezen ze toch een hoop energie door de verkeerde partner te bespringen? Zou het niet veel logischer zijn als de spinnen en insecten evolueerden tot organismen die wel onderscheid konden maken tussen mannetjes en vrouwtjes. Ja, op het eerste gezicht misschien wel. Maar waarschijnlijk kijken de spinnen en insecten niet zo nauw, omdat het nadeliger is om een mogelijkheid om met een vrouwtje te paren voorbij te laten gaan dan een keertje een foutje te maken. Bovendien is het niet ondenkbaar dat het homoseksuele gedrag dat geen directe voordelen lijkt te hebben toch indirecte voordelen heeft. Zo kan het seksuele enthousiasme van insecten en spinnen wel eens verband houden met eigenschappen die evolutionair gezien heel voordelig zijn. “Dus ook al is het verkeerd identificeren van partners geen wenselijke eigenschap: het kan wel eens deel uitmaken van een pakketje van eigenschappen dat ervoor zorgt dat het insect overall beter aangepast is,” denkt onderzoeker Inon Scharf.

De onderzoekers benadrukken verder dat een foutje snel gemaakt is. Mannelijke en vrouwelijke insecten en spinnen lijken soms sterk op elkaar. En mannetjes dragen bovendien vaak de geur van een vrouwtje waar ze recent mee gepaard hebben, met zich mee. Het onderzoek kan ook verklaren waarom sommige soorten insecten die homoseksueel gedrag vertonen ook geneigd zijn om seks te hebben met bijvoorbeeld objecten. De studie suggereert dat ook dat een vergissing is, ingegeven door de neiging om maar vlug-vlug te paren en een neiging om dat te doen met alles wat op een soortgenoot lijkt.

Bronmateriaal

"Bugs Not Gay, Just Confused" - Aftau.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Andreas Kay (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd