Een molecuul dat voorkomt in de ogen van vogels en geactiveerd wordt door het aardmagnetisch veld, is nu ook in de ogen van honden aangetroffen.
Er zijn verschillende organismen waarvan we weten dat ze in staat zijn om het magnetisch veld van de aarde te detecteren (en te gebruiken). Denk bijvoorbeeld aan vogels die het magnetisch veld van de aarde gebruiken om te navigeren. Maar ook van sommige insecten, vogels en reptielen is bekend dat ze het aardmagnetisch veld kunnen detecteren. En wellicht kunnen we aan dat rijtje organismen nu ook de hond toevoegen. In het oog van honden hebben onderzoekers cryptochroom 1 aangetroffen.
Cryptochromen
Cryptochromen zijn lichtgevoelige moleculen die voorkomen in bacteriën, dieren en planten. Bij dieren spelen cryptochromen een rol in het circadiaan ritme (dag- en nachtritme). Bij vogels vinden we deze moleculen in de fotoreceptoren in de ogen. Het lichtgevoelige molecuul in de ogen van vogels wordt aangeduid als cryptochroom 1a en wordt geactiveerd door het aardmagnetisch veld.
Negentig soorten zoogdieren
Wetenschappers vroegen zich af of er wellicht nog meer dieren zijn met cryptochromen in de ogen en bestudeerden 90 verschillende soorten zoogdieren, waaronder honden. Uit het onderzoek blijkt dat het molecuul inderdaad aanwezig is in honden, maar ook in beren, vossen en wolven. Ook de orang-oetan blijkt het molecuul te bezitten. Kat-achtige vleeseters – zoals katten, leeuwen en tijgers – bezitten het molecuul echter niet.
Kegeltjes
Bij de zoogdieren die het molecuul bezaten, bleek het – net als bij vogels – in de kegeltjes gevoelig voor de kleur blauw te zitten. Het bevindt zich aan de rand van deze kegeltjes.
Functie
Welke functie vervullen de moleculen? Spelen ze – net als bij andere dieren – misschien een rol in het circadiaan ritme? De onderzoekers denken van niet, omdat het circadiaan ritme in de celkernen wordt geregeld, en de afstand tussen de celkernen en de moleculen vrij groot is. Ook is het heel onwaarschijnlijk dat de moleculen de dieren helpen om kleuren te zien. De onderzoekers gaan er daarom vanuit dat sommige dieren het molecuul gebruiken om het aardmagnetisch veld waar te nemen. Nader onderzoek zal dat moeten bewijzen.
Observaties van vossen en honden wezen er eerder al op dat deze in staat waren om het aardmagnetisch veld waar te nemen. Zo is uit onderzoek gebleken dat vossen er vaker in slagen om een muis te grijpen wanneer ze deze in noordoostelijke richting bespringen. Maar wat opvallend is, is dat andere soorten die op het aardmagnetisch veld lijken te reageren – zoals knaagdieren en vleermuizen – geen actieve cryptochromen in hun ogen hebben zitten. Dat wil echter niet zeggen dat zij toch niet in staat zijn om het aardmagnetisch veld te detecteren. De onderzoekers wijzen erop dat er meerdere manieren zijn waarop dieren het aardmagnetisch veld kunnen waarnemen. Wellicht gebruiken de knaagdieren en vleermuizen dus een andere aanpak.
