Zeker de helft van 800 bedreigde landdieren en een kwart van 1200 bedreigde vogelsoorten worden negatief beïnvloed door een veranderend klimaat.
Dat stellen Australische onderzoekers in een paper dat zojuist in het blad Nature Climate Change is verschenen. De onderzoekers baseren hun conclusie op een analyse van 136 onderzoeken.
Het onderzoek
Zo’n 70 van deze studies draaiden om 120 verschillende soorten zoogdieren. Nog eens 66 studies draaiden om 569 verschillende soorten vogels. In alle bestudeerde studies waren onderzoekers op zoek gegaan naar een reactie van soorten op klimaatverandering en indien er sprake was van een reactie beschreven ze deze ook. De onderzoekers bestudeerden al deze reacties en deelden ze in één van vier categorieën in:
– negatieve reacties (hiervan was sprake als een populatie of leefgebied van een populatie kleiner was geworden, als de lichaamsmassa was afgenomen of als de overlevingskansen van een individu afnamen)
– positieve reacties (hiervan was sprake als een populatie of leefgebied van een populatie groeide, als de lichaamsmassa toenam of als de overlevingskansen van een individu toenam of als een soort zich aan klimaatverandering aanpaste)
– geen reactie (als een soort – ondanks dat er in het leefgebied sprake was van klimaatverandering – niet veranderde)
– gemixte reacties (als een soort in reactie op klimaatverandering een mix van bovengenoemde reacties vertoonde).
Niet erkend
Uit het onderzoek blijkt dat bijna alle soorten waarneembaar op klimaatverandering reageren. En een deel ervan werd negatief door klimaatverandering beïnvloed. Maar dat wordt maar zelden erkend. “Slechts zeven procent van de zoogdieren en vier procent van de vogels die een negatieve reactie op klimaatverandering vertonen worden momenteel door de International Union for Conservation of Nature Red List of Threatened Species beschouwd als ‘soorten die bedreigd worden door klimaatverandering en extreme weersomstandigheden’,” stelt onderzoeker James Watson. Dat is waarschijnlijk deels te verklaren door het feit dat bij dieren die op deze lijst het stempel ‘least concern’ (het minst zorgwekkend) meekrijgen vaak geen of nauwelijks dreigingen worden vermeld. Ook maskeren andere dreigingen – verlies van leefgebied, stroperij – vaak het effect dat klimaatverandering op soorten heeft.
Bedreigde soorten
De onderzoekers identificeerden zo in hun 700 soorten tellende dataset de zoogdier- en vogelsoorten waarvan we weten dat ze reeds negatief door klimaatverandering beïnvloed worden. Vervolgens gebruikten ze die informatie om te achterhalen welke andere soorten – met vergelijkbare eigenschappen of in hetzelfde leefgebied als de bestudeerde soorten – waarschijnlijk ook door klimaatverandering beïnvloed worden. De onderzoekers richtten zich hierbij op soorten die bedreigd worden en dus op de Rode Lijst van de International Union for the Conservation of Nature (IUCN) staan. Dus: afgaand op de dataset van bijna 700 zoogdier- en vogelsoorten werd gekeken welke soorten die we momenteel op de Rode Lijst aantreffen waarschijnlijk ook reeds negatief door klimaatverandering worden beïnvloed. “De resultaten suggereren dat ongeveer de helft van 873 bedreigde zoogdieren en 23 procent van 1272 bedreigde vogelsoorten reeds een negatieve reactie hebben vertoond op klimaatverandering,” concludeert onderzoeker James Watson.
Er zijn talloze onderzoeken verschenen die een beeld schetsen van de impact die klimaatverandering in de toekomst op verschillende soorten kan gaan hebben. Maar te weinig wordt er volgens Watson gekeken welke invloed klimaatverandering nu reeds op soorten heeft. En die impact wordt daardoor zwaar onderschat. “We moeten de beoordeling van de impact die klimaatverandering op alle soorten heeft direct verbeteren. We moeten de impact die klimaatverandering heeft naar een breder publiek toe communiceren en we moeten ons ervan verzekeren dat belangrijke beleidsmakers weten dat er maatregelen genomen moeten worden om te voorkomen dat soorten uitsterven. Klimaatverandering is geen toekomstige dreiging meer.”
