Honger houdt fruitvlieg wakker

Wetenschappers hebben ontdekt dat een hongergevoel een grote invloed heeft op de fruitvlieg. In tegenstelling tot de weldoorvoede fruitvlieg blijft het hongerige exemplaar langer wakker. De vlieg moet alert blijven voor het geval er voedsel voorbij komt en is daarom in staat om zijn slaap uit te stellen zonder dat dat hem al snel het leven kost.

“Dit is vanuit een evolutionair perspectief heel logisch,” merkt onderzoeker Matt Thimgan op. “Als je honger hebt dan wil je zeker zijn dat je alert blijft. Zo vergroot je je kansen op het vinden van voedsel en kun je anderen voor zijn.”

Experiment
De onderzoekers ontnamen een aantal fruitvliegjes hun voedsel. Ze ontdekten dat deze vliegjes langer wakker bleven dan de diertjes die wel voedsel hadden. De onderzoekers testten ook hoe alert de hongerige vliegjes waren. Ze bleken verre van slaperig en letten heel goed op wat er gebeurde.

Slaaptekort
De onderzoekers voorkwamen in een tweede experiment dat de weldoorvoede vliegjes in slaap vielen en zagen dat dat levens kostte. Gemiddeld stierven de diertjes al na een uur of negen. De hongerige fruitvliegjes die op eigen houtje en noodgedwongen wakker bleven hielden het verrassend genoeg maar liefst 28 uur vol. Blijkbaar is slaaptekort voor deze laatste groep niet zo’n probleem.

Gen
De onderzoekers vonden een gen in de fruitvliegjes dat mogelijk verklaart waarom de dieren hun slaap zonodig lang kunnen uitstellen. Door een mutatie zorgt het gen ervoor dat lipiden (vetachtige stoffen) heel snel cellen binnendringen en verlaten. Hierdoor hebben de cellen geen tijd om er goed op te reageren en de lipiden op te nemen. De cellen hebben dus ook geen tijd om goed op slaaptekort te reageren en daardoor krijgt het lichaam ook niet het signaal om te gaan slapen. Gevolg: de fruitvliegjes blijven wakker en zeer alert.

Verband
Uit eerdere onderzoeken bleek al dat een tekort aan slaap kan leiden tot overgewicht en bijdraagt aan diabetes en hart- en vaatziekten. Maar tot op heden was niemand nog op het idee gekomen dat genen cholesterol en andere lipiden – deze stoffen houden nauw verband met de eerder genoemde ziektes – ook het slaperige gevoel bepaalden.

“Het wordt steeds duidelijker dat vet in een aantal gevallen dienst doet als een signalerend molecuul,” vertelt expert Clay Semenkovich. “Als je de lipiden die betrokken zijn bij het regelen van de slaap identificeert en erachter kan komen hoe je ze kunt controleren dan kun je het lijden dat geassocieerd wordt met een tekort aan slaap of de behoefte om wakker te blijven, verminderen.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd