De ware femme fatales van de oceaan.
Kegelslakken zijn niet heel glamoureus. Ook hebben ze geen slanke taille of zijn ze oogverblindend mooi. Maar toch weten ze op slinkse wijze hun prooien te verleiden om ze vervolgens in het ongeluk te storten. “In wezen hebben kegelslakken een manier gevonden om de natuurlijke geslachtsdrift van hun prooi om te zetten in een dodelijk wapen,” zegt onderzoeker Eric Schmidt. En dat maakt deze hongerige zeeslak de ware femme fatale van de oceaan.
Kegelslakken
De kegelslak is fraai dier maar tegelijkertijd ook een gevaarlijke rover. Ze beschikken over giftige stiletten die zich aan de zijkant van de rasptong bevinden. Hiermee injecteren ze verlammend gif in een noodlottige prooi. Als de prooi niet meer in staat is om te bewegen, wordt hij door de voedselbuis naar binnen gezogen en opgegeten. Wetenschappers zijn al decennialang gefascineerd door dit macabere proces. Ze zijn in het bijzonder geïnteresseerd in de chemische samenstelling van de verschillende giffen die de slakken gebruiken om hun prooien uit te schakelen. Want mogelijk kunnen deze stoffen omgezet worden in bruikbare medicijnen voor mensen.
Seksueel opgewonden
In de nieuwe studie richtten de onderzoekers hun aandacht op Cymbiola imperialis; een soort kegelslak die voornamelijk op borstelwormen jaagt. Het team ontdekte dat de kegelslak een reeks kleine moleculen produceert waarmee hij de feromonen nabootst waar borstelwormen seksueel opgewonden van raken. De kegelslak lokt ‘m op deze manier uit zijn schuilplaats, om vervolgens de nietsvermoedende en ondertussen hitsige borstelworm te grijpen en te verorberen.
Het klinkt verrekt makkelijk. Maar er zit een addertje onder het gras. Volwassen wormen zijn slechts een korte tijd seksueel actief, een moment dat samenvalt met een volle maan. “Als de zeeslak het probeert bij een nog jonge of niet seksueel actieve worm, hebben de nagebootste feromonen geen enkel effect,” vertelt onderzoeker Joshua Torres. “De slakken moeten in deze gevallen op andere jachttechnieken vertrouwen.”
Medicijnen
Het verhaal van de kegelslak is niet alleen fascinerend, mogelijk zou de slak ook een belangrijke rol kunnen gaan spelen in medisch onderzoek. “Wat opwindend is aan de bevindingen, is dat kegelslakken hun prooi vangen met behulp van een reeks interessante, kleine moleculen,” stelt Schmidt. “Deze zouden mogelijk op een dag gebruikt kunnen worden voor de ontwikkeling van nieuwe soorten medicijnen om pijn en andere aandoeningen te verlichten.”
Aangezien 80 procent van bestaande medicijnen is afgeleid van kleine moleculen, onderstrepen de onderzoekers dat de minuscule moleculen die door de hongerige zeeslak worden geproduceerd om wormen uit hun schuilplaats te lokken, veel potentie hebben. Vervolgonderzoek zal moeten uitwijzen in hoeverre we deze moleculen daadwerkelijk kunnen toepassen in nieuwe medicijnen.
