Onderzoeker Liesbeth van Rossum van het Erasmus MC heeft ontdekt dat met metingen aan hoofdhaar heel nauwkeurig vast te stellen is of iemand gestrest is en ook wanneer iemand precies stress heeft gehad. En dat is een doorbraak.
Wetenschappers waren al in staat om te bepalen of iemand stress ervaart. Hiervoor namen ze speeksel of bloed af en maten vervolgens hoeveel stresshormonen daarin zaten. Maar de aanpak van Van Rossum heeft nogal wat voordelen ten opzichte van die ‘oude’ meetmethode.
Voordelen
Stresshormonen in bloed of speeksel geven maar een momentopname. Bovendien geeft deze aanpak lang niet altijd zo’n goed beeld van het stressniveau: zo kunnen mensen stress ondervinden van het feit dat er bloed of speeksel wordt afgenomen en dat kan ervoor zorgen dat hun stressniveau tijdens de metingen hoger ligt. De nieuwe aanpak is wat minder ingrijpend: de onderzoekers meten de hoeveelheid cortisol (stresshormoon) in het hoofdhaar. Bovendien is deze aanpak geen momentopname: afhankelijk van de lengte van het haar kunnen onderzoekers zelfs terugkijken hoeveel stress mensen maanden of jaren geleden ervoeren.
Nieuwe inzichten
Een ander voordeel van de nieuwe methode is dat het meten van de hoeveelheid cortisol in het hoofdhaar wel eens tot hele nieuwe inzichten omtrent stress kan leiden. Van Rossum: “Deze methode biedt nieuwe ingangen voor onderzoek naar stress, bijvoorbeeld naar de relatie tussen stress en overgewicht.” In haar onderzoek toont Van Rossum dat direct aan. Met de methode laat ze zien dat stress die ontstaat door ploegendiensten er weer toe kan leiden dat mensen te zwaar worden.
In ploegendienst
“Het is al langer bekend dat mensen die in ploegendienst werken gemiddeld ongezonder zijn dan mensen die dagdiensten draaien. Zij hebben vaak een dikkere buik en een hogere bloeddruk dan mensen met hetzelfde beroep die geen ploegendienst draaien. Uit ons hoofdhaaronderzoek blijkt dat medewerkers in ploegendienst veel grotere hoeveelheden stresshormoon in hun haar hebben dan degenen in dagdienst.” Er zou een verband zijn tussen stress en een verstoring van het ritme waarmee cortisol wordt aangemaakt. Normaal piekt de aanmaak van cortisol aan het begin van de dag, mogelijk zorgt de verstoring ervoor dat er de hele dag door extra cortisol wordt aangemaakt. Uit eerder onderzoek is al gebleken dat een hoog cortisol kan leiden tot gewichtstoename.
De eerste resultaten wijzen er nu dus inderdaad op dat er een verband is tussen overgewicht en cortisol. “We staan nu nog aan het begin van dit onderzoek, maar de methode heeft tot nu toe hele waardevolle resultaten opgeleverd.”
