De geisers en de dreigende uitbarsting van een gigantische vulkaan trekken elk jaar miljoenen toeristen naar Yellowstone National Park. Maar het echte geweld? Dat bevindt zich diep onder het aardoppervlak. Daar heeft de hotspot die Yellowstone vormde een gehele tektonische plaat in tweeën getrokken. Dat concluderen wetenschappers.
De onderzoekers ontdekten dat het er onder de aardmantel al miljoenen jaren wild aan toegaat. Maar de hotspot heeft er duidelijk aan het langste eind getrokken.
Hotspot
Een hotspot is een bijzonder fenomeen. Normaal gesproken komt magma alleen naar boven op plaatsen waar tektonische platen elkaar ontmoeten. Maar er zijn enkele uitzonderingen. Neem Hawaii. Hier ligt geen breuk, maar toch bestaat de eilandengroep bij gratie van vulkanen. Dat komt doordat de aardmantel hier zwak was, waardoor magma zich erdoorheen kon wringen. Er ontstond een hotspot.
Gescheurd
Dat is ook onder Yellowstone gebeurd. De wetenschappers hebben er (hieronder) een fraaie reconstructie van gemaakt. Op het eerste plaatje is te zien hoe de hotspot ongeveer 19 miljoen jaar geleden langzaam naar boven kwam. Daar stuitte deze op de Juan de Fucaplaat. Deze plaat was nog jong en zacht in die tijd. De hotspot had dan ook maar weinig nodig om er als het ware doorheen te branden. Gevolg: langzamerhand werd de plaat letterlijk in tweeën gescheurd.
Gevolgen
En dat heeft grote gevolgen voor wat er daarna allemaal gebeurd is. Er vonden een aantal grote vulkaanuitbarstingen plaats waardoor grote delen van het noorden van Nevada, Idaho en Wyoming een
basalten laagje kregen. En er ontstond een heel park vol natuurgeweld.
Maar er is nog meer. Vanaf het moment dat de pluim door de plaat heen ‘boorde’ dook deze plaat aanzienlijk langzamer onder de Noord-Amerikaanse plaat. Wellicht had de verscheurde plaat onvoldoende gewicht om te duiken en werd de subductiezone daardoor langzamer.
