Hubble ontdekt maan bij dwergplaneet Makemake

In de Kuipergordel bevinden zich meer dwergplaneten dan Pluto. Neem bijvoorbeeld de dwergplaneet Makemake, die in 2005 is ontdekt en een doorsnede heeft van circa 2.000 kilometer. Wetenschappers hebben nu ontdekt dat Makemake een maantje heeft.

makemakeMakemake is na Eris en Pluto het grootste bekende Kuipergordelobject. Toch is Makemake kleiner dan onze maan, die een doorsnede heeft van 3.474 kilometer. De aarde is nog een stukje groter: 12.742 kilometer. De naam Makemake is afgeleid van de mythologie van de Rapa Nui, de oorspronkelijke bewoners van Paaseiland. Voor hen was Makemake de schepper van de mensheid.

Hubble ontdekte het maantje tijdens observaties in april 2015. Deze ruimtetelescoop heeft een scherpe resolutie en kan zwakke objecten naast heldere objecten zien. Hierdoor De nieuwe maan heeft de nickname MK 2 gekregen en is 1.300 keer zwakker dan Makemake. De afstand tussen MK 2 en Makemake is 21.000 kilometer. Het nieuwe maantje heeft een diameter van 160 kilometer.

Atmosfeer

In tegenstelling tot Pluto heeft Makemake geen atmosfeer. “Dat er geen spoor van te bekennen is, laat zien hoe veel we nog over deze mysterieuze hemellichamen moeten leren,” concludeerden de onderzoekers in 2012.

“Waarschijnlijk zien we de baan van de maan vanaf de zijkant”, zegt onderzoeker Alex Parker, die verantwoordelijk was voor de analyse van de afbeeldingen. In vakjargon wordt dit ‘edge-on’ genoemd. “Het komt er op neer dat we de maan vaak niet zien, omdat het object dan schuilt in de gloed van Makemake.”

Belangrijke vondst voor de astronomie
Dankzij de vondst van het maantje kunnen astronomen nu het totale gewicht van het systeem berekenen. Dit geeft inzicht in hoe de Kuipergordelobjecten zijn geëvolueerd. “Makemake is een zeldzaam Pluto-achtig object, dus de ontdekking van een begeleider is van groot belang”, concludeert Parker. “Nu kunnen we Makemake veel beter bestuderen.” Toen Pluto in 1930 werd ontdekt, werd het totale gewicht honderden keren te hoog geschat. Pas toen er in 1978 een maan werd aangetroffen – Charon – konden astronomen een goede berekening van het totale gewicht van het systeem maken en viel Pluto door de mand als planeet. “Zo’n grote impact kan de vondst van een satelliet dus hebben”, aldus Parker.

Er zijn nog meer observaties nodig om meer te weten te komen over het gedrag van MK 2. Het lijkt erop dat de maan een ronde (en dus geen ovale) baan om Makemake heeft. Het maantje doet er minstens twaalf dagen over om één rondje te voltooien.

De maan MK 2 is duidelijk zichtbaar op deze nieuwe Hubble-foto.
De maan MK 2 is duidelijk zichtbaar op deze nieuwe Hubble-foto.

Warmer en donkerder dan Makemake
De ontdekking van de begeleider lost wellicht een mysterie op. Eerder onderzoek wees uit dat Makemake’s oppervlak zo wit als sneeuw en zeer koud is. Toch zijn sommige plekken warmer dan andere plaatsen. Er is tot nu toe geen verklaring daarvoor gevonden. Het kan echter heel goed komen door MK 2. Deze maan bevond zich tijdens de metingen wellicht voor Makemake, waardoor de astronomen het oppervlak van de maan analyseerden.

Het is geen gek idee dat MK 2 donkerder en dus ook warmer is dan Makemake. MK 2 is zo klein, dat het object niet genoeg zwaartekracht heeft om een heldere ijskorst vast te houden. Daarom lijkt de maan waarschijnlijk meer op kometen en andere Kuipergordelobjecten, die bedekt zijn met donker materiaal.

Een artistieke impressie van Makemake met haar maan MK 2. De afstand tussen dit duo en de zon is vijftig keer groter dan de afstand tussen de aarde en de zon.
Een artistieke impressie van Makemake met haar maan MK 2. De afstand tussen dit duo en de zon is vijftig keer groter dan de afstand tussen de aarde en de zon.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd