Hubble ziet supermassief zwart gat dat verbannen is uit het galactische centrum

Astronomen hebben een supermassief zwart gat ontdekt dat uit het galactische centrum van het verre sterrenstelsel 3C186 is geworpen. Dit sterrenstelsel staat acht miljard lichtjaar van de aarde.

Het is voor het eerst dat astronomen een superzwaar zwart gat zien dat op een grote afstand verwijderd is van het centrum van een sterrenstelsel. Normaal gesproken blijft een supermassief zwart gat zitten waar die zit: midden in een sterrenstelsel.

Je kunt supermassieve zwarte gaten vergelijken met die praatgrage buurman op je verjaardagsfeest: je komt er niet makkelijk van af. Om een supermassief zwart gat ter grootte van het object in 3C186 te verbannen is de hoeveelheid energie van honderd miljoen supernova’s nodig. Je begrijpt wel dat het voor een sterrenstelsel onmogelijk is om honderd miljoen sterren tegelijkertijd te laten ontploffen. Daarom wijzen onderzoekers naar een andere oorzaak: zwaartekrachtsgolven.

Quasar
Op beelden – gemaakt door de Hubble-ruimtetelescoop – is een heldere quasar te zien in het sterrenstelsel. Een quasar is de actieve kern van een jong sterrenstelsel. Het gaat hierbij om een actief zwart gat dat veel energie produceert. Deze quasar bevindt zich niet in het centrum van 3C186, maar op een afstand van 35.000 lichtjaar van de kern. Wetenschappers berekenden dat het supermassieve zwarte gat met een snelheid van 7,5 miljoen kilometer per uur de kern verlaat.

Zwaartekrachtsgolven
Wie of wat kan hiervoor verantwoordelijk zijn? Astronomen vermoeden dat het is gebeurd onder invloed van zwaartekrachtsgolven. Deze zwaartekrachtsgolven kunnen ontstaan zijn toen twee massieve zwarte gaten in het centrum samensmolten. Mogelijk vond deze gebeurtenis 1,2 miljard jaar geleden plaats, toen twee sterrenstelsels op elkaar botsten. De twee zwarte gaten cirkelden om elkaar in het nieuwe samengestelde sterrenstelsel en produceerden flinke zwaartekrachtsgolven. Omdat de zwarte gaten niet even zwaar waren, werden de zwaartekrachtsgolven niet mooi in alle richtingen verdeeld. Uiteindelijk smolten de zwarte gaten samen en zorgden de asymmetrische gewichtsverdeling en de ongelijke verdeling van zwaartekrachtsgolven ervoor dat het zwarte gat direct werd verstoten.

Bestaan zwaartekrachtsgolven wel?
Ja! Vorig jaar is voor het eerst een zwaartkrachtsgolf opgevangen van twee zwarte gaten. Wetenschappers beschouwden de ontdekking van zwaartekrachtsgolf GW150914 nu al als één van de hoogtepunten van dat jaar. De vondst van zwaartekrachtsgolven is ontzettend belangrijk, schrijft Scientias-redacteur Pascal van der Aa. Door te kijken naar zwaartekrachtsgolven, kunnen we ontzettend veel leren over zwarte gaten, neutronensterren, supernova’s en de oerknal.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd