Het is al jaren een mysterie: het zeewater rondom de zuidpool stijgt, maar de hoeveelheid ijs neemt ook toe. Hoe kan dat? Wetenschappers besloten het uit te zoeken. Ze concluderen dat de zogenaamde immuniteit van de zuidpool een illusie is en dat het niet lang zal duren voordat het smeltproces ook de zuidelijke pool in zijn greep krijgt.
“We wilden deze paradox begrijpen,” legt onderzoeker Jiping Liu uit. De wetenschappers bestudeerden de temperatuur van de Zuidelijke Oceaan en merkten op dat het oppervlaktewater de afgelopen vijftig jaar warmer is geworden. Hierdoor kreeg de hydrologische cyclus (het hele proces van verdampen, condenseren, etc.) een boost en dat zorgde voor meer ijs. In andere woorden: hogere temperaturen van zeewater zorgt ervoor dat de verdamping ook in gematigde gebieden toeneemt. Hierdoor viel er dichter bij Antarctica meer neerslag (sneeuw) en dat kwam het ijs ten goede.
Zout
Die versnelde hydrologische cyclus heeft nog een bijwerking die ervoor zorgt dat er meer ijs kan groeien: het oppervlaktewater wordt minder zout. Hierdoor wordt het smeltproces vertraagd. Door de neerslag is de groei dus toegenomen en smelt er minder ijs. Wat dan overblijft is een groeiende zuidpool.
Regen
Maar niet voor lang, zo menen de wetenschappers. Naar verwachting wordt het de komende decennia alleen maar warmer. Die extra neerslag die op de zuidpool valt, komt nu nog in de vorm van sneeuw, maar verandert dan in regen. En dat versnelt het smeltproces aanzienlijk.
Twijfel
Hoewel het werk van de wetenschappers de groeiende hoeveelheid ijs prima verklaart, is lang niet iedereen overtuigd. De onderzoekers baseren zich namelijk op modellen om details uit te werken. En dan kunnen er foutjes in sluipen. “Het algemene verhaal klopt wel,” meent expert Bruno Tremblay. “Maar er zijn verschillende manieren waarop de toename van ijs verklaard kan worden.”
Eén ding blijkt weer wel uit het onderzoek: de noord- en zuidpool zijn niet met elkaar te vergelijken. “Het is appels met peren vergelijken,” meent onderzoeker Doug Martinson (hij was niet bij deze studie betrokken). “Het zijn twee aanzienlijk verschillende systemen.”
