Rijke en in de stad levende mensen hadden in de Middeleeuwen een grotere kans op loodvergiftiging.
Tegenwoordig heeft rijkdom doorgaans een goede invloed op de gezondheid. Dankzij een goedgevulde portemonnee kun je sporten, gezond voedsel kopen en gaan wonen in een buurt met veel groen en weinig verkeer. Maar ooit, honderden jaren geleden, was rijkdom nu niet bepaald goed voor je gezondheid, zo hebben onderzoekers ontdekt. Sterker nog: gedurende de Middeleeuwen deed rijkdom afbreuk aan de gezondheid.
Verschillen
Deense onderzoekers trekken die conclusie nadat ze de skeletten van 207 mensen bestudeerden. Deze mensen leefden in de Middeleeuwen en werden op begraafplaatsen in het noorden van Duitsland en Denemarken ter ruste gelegd. De onderzoekers ontdekten dat er grote verschillen waren tussen de gezondheid van mensen die in de stad woonden en de mensen die op het platteland woonden. “Er is echt een groot verschil in hoeveel lood de individuen op de begraafplaats in hun lichaam hadden,” vertelt onderzoeker Kaare Lund Rasmussen.
Rijk en arm
In de Middeleeuwen leefden de rijke Denen en Duitsers doorgaans in de stad, terwijl de armen op het platteland leefden. “We zien bijna geen lood in de botten van mensen afkomstig van het platteland, terwijl de hoeveelheid giftig metaal groot is bij de mensen die in de stad woonden,” stelt Rasmussen.
Aardewerk
De verschillen zijn goed te verklaren. “In die dagen werd loodoxide gebruikt om aardewerk te glazuren.” Het aardewerk was dankzij dat laagje glazuur niet alleen gemakkelijker schoon te maken, maar zag er ook nog eens prachtig uit. Geen wonder dat er veel vraag was naar geglazuurd aardewerk. “Maar wanneer men zout of zuur voedsel in de potten bewaarde, loste het oppervlak op en lekte lood in het voedsel.” En dat was een probleem waar met name de rijken mee te maken kregen. Want zelfs als er op het armere platteland mensen waren die zich dit aardewerk konden veroorloven, dan konden die mensen er vaak moeilijk aan komen, omdat het platteland zo geïsoleerd was. Behalve geglazuurd aardewerk zat lood ook in munten en werd het vaak gebruikt als dakbedekking (en een groot deel van het drinkwater werd vanaf het dak verzameld).
Loodvergiftiging
Hoewel de armere mensen op het platteland dus vaak niet beschikten over geglazuurd aardewerk, waren ze niet helemaal gevrijwaard van contact met lood. “We zien dat dertig procent van de mensen die op het platteland leefden in contact zijn geweest met lood.” Mensen in de stad kwamen echter overduidelijk veel vaker met lood in aanraking en liepen dan ook een grotere kans op loodvergiftiging.
“Loodvergiftiging kan het gevolg zijn wanneer je lood – een zwaar metaal – binnenkrijgt. In de Middeleeuwen kon je bijna niet voorkomen dat je lood binnenkreeg als je rijk was of in de stad leefde.” Lood kan zich opstapelen in het menselijk lichaam en het zenuwstelsel aantasten. Het is met name gevaarlijk voor jonge kinderen, omdat hun zenuwstelsel nog in ontwikkeling is. Lood kan het leervermogen en de intelligentie van kinderen aantasten.
