De breuken maakten de bouw van hun meesterwerk een stuk gemakkelijker.
Het is misschien wel één van de beroemdste steden ter wereld: het door de Inca’s gebouwde Machu Picchu. De stad ligt hoog in de bergen en is niet zo gemakkelijk toegankelijk. In de vijftiende eeuw – toen de Inca’s de stad bouwden – was dat niet anders. Archeologen vragen zich dan ook al langer af waarom de Inca’s juist hier aan de slag gingen. Een nieuw onderzoek suggereert dat het alles te maken heeft met de geologische eigenschappen van dit gebied.
Breuken
Machu Picchu bevindt zich boven een web van breuklijnen, zo toont geoloog Rualdo Menegat aan. En dat maakte het bouwen van de stad ietsje gemakkelijker voor de Inca’s. “Machu Picchu’s locatie is geen toeval,” aldus Menegat. “Het zou onmogelijk zijn om zo’n stad hoog in de bergen te bouwen als het substraat (onderliggend gesteente, red.) niet gescheurd was.”
Menegat bracht de breuken onder Machu Picchu in kaart door satellietbeelden te bestuderen en metingen ter plaatse uit te voeren. Het onderzoek wijst uit dat er behoorlijk wat breuken onder Machu Picchu te vinden zijn. Sommige zijn heel klein en zichtbaar in individuele stenen. Andere zijn gigantisch: zo stuitte Menegat op wel 175 kilometer lange breuken die zelfs de oriëntatie van enkele riviervalleien in het gebied bepalen. Wat daarbij opvalt, is dat sommige grote breuklijnen van het noordoosten naar het zuidwesten lopen, terwijl anderen van het noordwesten naar het zuidoosten lopen. Het resultaat is een X-vorm en de plek waar deze breuklijnen elkaar kruisen, ligt recht onder Machu Picchu.
Bouwmateriaal en afwatering
Dankzij die breuklijnen is er in de nabije omgeving van Machu Picchu meer dan genoeg gescheurd gesteente beschikbaar, dat perfect bouwmateriaal vormde voor de Inca’s. Maar dat was niet het enige voordeel van het bouwen op breuklijnen. “De tektonische breuken in dit gebied brachten smelt- en regenwater rechtstreeks naar de stad,” vertelt Menegat. En tijdens heftige regenbuien – die veelvuldig in dit gebied optreden – hielpen diezelfde breuklijnen om water af te voeren. “Ongeveer tweederde van de inspanningen die met de bouw van de stad gemoeid waren, betrof het aanleggen van afwatering in het substraat. De bestaande breuken in het substraat hielpen hierbij en kunnen deels verklaren waarom de stad zo uitzonderlijk goed bewaard is gebleven.”
Meer steden
Machu Picchu zou bovendien niet de enige Incastad zijn die op breuklijnen is verrezen. De Inca’s bouwden ook hun steden Ollantaytambo, Pisac en Cusco op een plek waar breuklijnen elkaar kruisen, aldus Menegat.
Van alle Inca-steden spreekt Machu Picchu ongetwijfeld het meest tot de verbeelding. De Inca’s bouwden de stad rond het jaar 1440, waarna deze ongeveer een eeuw bewoond was. Na de komst van de Spanjaarden verlieten de Inca’s de stad en raakte deze in de vergetelheid. Pas rond 1911 werd de wereld zich weer bewust van Machu Picchu en vandaag de dag reizen jaarlijks talloze toeristen naar het gebied af om de restanten van de stad met eigen ogen te zien. Inmiddels is de gestage stroom van toeristen zelfs een heuse bedreiging geworden voor de stad en reden voor de Peruaanse regering om – op advies van Unesco – paal en perk te stellen aan het aantal toeristen dat de stad bezoekt.
Hoewel Machu Picchu – mede doordat de Spanjaarden zich onbewust waren van het bestaan van de stad – prachtig bewaard is gebleven, zijn er nog veel vragen omtrent de stad. Zo is nog altijd onduidelijk wie er precies in deze stad woonden en wat de functie ervan was. Over het algemeen wordt aangenomen dat de ontoegankelijke stad dienst deed als buitenverblijf voor koningen en andere belangrijke Inca’s.
