In de gas- en stofwolken waaruit sterren geboren worden, zijn honderdduizenden jaren voor de geboorte van sterren al belangrijke elementen voor leven te vinden.
In het universum zijn grote gas- en stofwolken te vinden. En daaruit kunnen sterren geboren worden, waarna er uit de gas- en stofschijf die rond deze jonge sterren te vinden is, weer planeten kunnen ontstaan. En op die planeten kan vervolgens als de omstandigheden daarvoor gunstig zijn en de benodigde ingrediënten voorhanden zijn, leven ontstaan. Eerdere studies hebben al aangetoond dat verschillende van die ingrediënten voor leven reeds te vinden zijn in de stellaire kraamkamers: de gas- en stofwolken waaruit sterren geboren worden. Aangenomen werd dat deze complexe organische moleculen daar ontstonden doordat protosterren hun omgeving verwarmden en zo allerhande chemische reacties mogelijk maakten. Maar een nieuw onderzoek onthult nu dat ingrediënten voor leven soms al aanwezig zijn nog voor de eerste sterren in zo’n stellaire kraamkamer het levenslicht zien.
Het onderzoek
De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze met behulp van het Arizona Radio Observatory maar liefst 31 nog sterloze samenklonteringen van gas- en stof onder de loep namen. De stellaire kraamkamers in wording maken stuk voor stuk deel uit van een stervormingsgebied op zo’n 440 lichtjaar afstand van de aarde. “Deze sterloze kernen waar we naar keken, zijn nog enkele honderdduizenden jaren verwijderd van de vorming van een protoster,” legt onderzoeker Yancy Shirley uit.
En hoewel er in het reeds samengeklonterde gas en stof nog geen ster te vinden was, detecteerden onderzoekers er wel al diverse ingrediënten voor leven. “Dat vertelt ons dat de basale organische chemie nodig voor leven al voor de vorming van sterren en planeten aanwezig is.”
Methanol
De onderzoekers zochten in de gas- en stofwolken – met succes – naar twee complexe organische moleculen: methanol en aceetaldehyde. Methanol bleek in alle onderzochte gas- en stofwolken aanwezig te zijn. En 70% van de onderzochte wolken bevatte daarnaast ook aceetaldehyde. Hoewel er in deze studie slechts naar twee complexe organische ingrediënten werd gezocht, wijst het feit dat ze in een groot deel van de onderzochte gebieden werden gevonden, er volgens de onderzoekers op dat complexe organische moleculen veelvuldiger in stellaire kraamkamers in wording voorkomen dan gedacht.
Hoe de complexe organische moleculen daar – in afwezigheid van de warmte van protosterren – precies ontstaan, blijft in nevelen gehuld. Ook blijft onduidelijk hoe ze vervolgens hun weg zouden kunnen vinden naar de zonnestelsels die later uit deze gas- en stofwolken voortkomen. “In deze wolken – die we zien als de geboorteplaatsen van sterren met een relatief lage massa, zoals onze zon – zijn de omstandigheden zodanig dat het lastig is om deze moleculen te vormen,” erkent Scibelli. “Maar door dit soort onderzoeken te doen, kunnen we beter gaan begrijpen hoe de ingrediënten van leven zijn ontstaan, hoe ze migreren en in een later stadium zonnestelsels binnendringen.”
Fotoalbum
De studie kan niet alleen onthullen hoe leven elders in het universum zou kunnen ontstaan, maar geeft ons ook een uniek inkijkje in hoe het leven hier wellicht ooit is begonnen. “Ons zonnestelsel is geboren in zo’n soort wolk, maar die wolk kunnen we niet meer zien,” stelt Scibelli. “Kijken naar objecten in de ruimte is een beetje als kijken in een fotoalbum met daarin foto’s gemaakt van verschillende mensen op verschillende momenten in hun leven, van hun babyjaren tot ze een hoge leeftijd bereikten, en in ons geval doen de sterloze gas- en stofwolken dienst als een soort stellaire echofoto’s.”
Plannen voor een vervolgonderzoek liggen al klaar. In de nabije toekomst hoopt Scibelli nog verder op de verschillende stellaire kraamkamers in wording in te zoomen en een lijst te kunnen maken van alle complexe organische moleculen die hier – lang voor de geboorte van sterren – te vinden zijn.
