Een bloedtransfusie of operatie kan de kans op Alzheimer vergroten. Is Alzheimer besmettelijk?
Het is nog steeds onduidelijk waarom de één wel Alzheimer krijgt en de ander niet. Wetenschappers vermoeden dat het combinatie is van genetische, levensstijl- en omgevingsfactoren. Maar mogelijk is Alzheimer ook besmettelijk, namelijk dankzij overdraagbare klompjes van proteïnen, genaamd prionen. Deze prionen kunnen bij operaties of bloedtransfusies in het lichaam van een persoon komen, waardoor hij of zij later Alzheimer krijgt.
Iedereen heeft prionen in zijn lichaam. Deze proteïnen kunnen ziektes veroorzaken, maar bevatten – in tegenstelling tot bacteriën en virussen – geen eigen DNA. Prionen kunnen overgedragen worden, bijvoorbeeld via voedsel, en vervolgens transformeren in schadelijke prionen. Een bekend voorbeeld is de ziekte van Creutzfeldt-Jakob, waarbij prionen een ravage aanrichten in het zenuwstelsel van patiënten.
Mogelijk wordt ook Alzheimer veroorzaakt door prionen. Wetenschappers onderzochten de hersenen van acht Creutzfeldt-Jakob-patiënten, die stierven in de leeftijd van 36 tot 51 jaar. In de hersenen van zes personen vonden zij een opeenstapeling van bèta-amyloïden, een verschijnsel dat geassocieerd wordt met Alzheimer. De toestand bij vier van deze jonge patiënten was zelfs zorgelijk. “Zo’n vergevorderd stadium van Alzheimer zie je normaal gesproken alleen bij oudere individuen”, zegt onderzoeker John Collinge.
De onderzoekers vermoeden dat er een verband is tussen overdraagbare prionen en een verhoogde kans op Alzheimer. Dit betekent dat mogelijk schadelijke prionen in je lichaam kunnen komen tijdens medische procedures, zoals een bloedtransfusie of een operatie. Toch moeten we niet direct in paniek raken, want het gaat hier om een kleinschalig onderzoek met slechts acht patiënten. Er is meer onderzoek nodig. De wetenschappers willen in de toekomst uitzoeken of prionen überhaupt overgedragen kunnen worden in een ziekenhuisomgeving.
