Is de mens verantwoordelijk voor een zesde massa-extinctie?

De afgelopen 540 miljoen jaar is de aarde vijf keer getroffen door een massa-extinctie, oftewel het wereldwijd massaal uitsterven van vele soorten organismen in een relatief korte tijd. De laatste keer dat dit gebeurde was 65 miljoen jaar geleden, toen de dinosauriërs uitstierven. Wetenschappers waarschuwen dat de zesde massa-extinctie op komst is. Gelukkig is er nog tijd om dit proces te stoppen.

Uit een onderzoek van de universiteit van Californië blijkt dat de laatste jaren veel diersoorten uitstierven. Als dit patroon doorgaat, dan zal de zesde massa-extinctie over 300 tot 2.000 jaar plaatsvinden. “Er is sprake van een crisis”, zegt onderzoeker Elizabeth Ferrer van de universiteit van Californië. “Maar er is nog tijd om het probleem op te lossen.”

Toch zijn er ook wetenschappers die denken dat er weinig hoop is. Dit komt vooral omdat politici niet succesvol zijn in het redden van diersoorten en onze planeet.

Zesde massa-extinctie
In het wetenschappelijke blad Nature is vandaag een uitgebreid artikel te lezen over de zesde massa-extinctie. Een massa-extinctie vindt plaats wanneer de natuurlijke balans sterk wordt verstoord. Er sterven meer dieren uit, dan dat er nieuwe diersoorten evolueren.

“Fossielen vertellen ons dat een massa-extinctie grote, onvoorspelbare gevolgen heeft, die niet zijn terug te draaien”, aldus paleontoloog David Jablonski van de universiteit van Chicago, die niet betrokken was bij het onderzoek.

Ieder jaar sterven er nieuwe dieren uit. Zo plaatsten Amerikaanse wetenschappers de oostelijke poema (zie foto rechts) gisteren in het rijtje uitgestorven diersoorten. De komende jaren zullen veel andere diersoorten volgen.

Normaal proces?
Maar hoe weten wetenschappers dat het huidige patroon resulteert in massa-extinctie? Wellicht is het heel normaal dat dieren op dit tempo uitsterven.

Wetenschappers verzamelen de gegevens op twee manieren: door fossielen te onderzoeken en door verzamelde data van conservatiebiologen te analyseren. Vergelijkingen zijn vaak moeilijk te maken. Om een voorbeeld te geven: fossielen vertellen de geschiedenis van slakken, mosselen en andere ongewervelden. Toch slagen wetenschappers er niet in om het uitstervingsrisico van veel hedendaagse ongewervelden te berekenen. Het is appels met peren vergelijken.

Daarnaast houden conservatiebiologen zich bezig met gegevens van de afgelopen tientallen of honderden jaren, terwijl fossielen miljoenen jaren teruggaan. Ook hierdoor zijn de verschillende gegevens moeilijk met elkaar te vergelijken.

WIST U DAT…

…een tekort aan zuurstof leidde tot massa-extinctie in het Cambrium?

Snelheid
Toch hebben wetenschappers een poging gedaan om de twee bronnen te combineren en de gaten in te vullen. Uit de analyse blijkt dat de snelheid waarmee dieren uitsterven drie tot twaalf keer hoger ligt dan normaal. Kortom, er is wel degelijk sprake van een crisis.

Uit de berekeningen blijkt ook dat de aarde drie tot 22 eeuwen nodig heeft om een zesde massa-extinctie te bereiken. Gelukkig is de schade op dit moment nog niet heel erg groot. “De afgelopen 200 jaar is slechts één tot twee procent van alle diersoorten uitgestorven”, concludeert professor Anthony D. Barnosky. “We kunnen de aarde nog redden.”

Oplossingen
Er zijn veel oplossingen om een zesde massa-extinctie tegen te houden. Hierbij kunt u denken aan meer en betere conservatieprogramma’s en het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen.

“Ik denk dat veel problemen meer te maken hebben met de politiek, dan met wetenschap”, concludeert Jablonski.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd