‘Het is tijd voor een nieuw geologisch tijdvak: het Antropoceen’

Een deskundige werkgroep stelt voor om een nieuw geologisch tijdvak te omarmen: het Antropoceen is hier!

Zestien jaar geleden stelde Nobelprijswinnaar Paul Crutzen dat het tijd werd om afscheid te nemen van het Holoceen. Een geologisch tijdvak waar we ons al zo’n 11.700 jaar in bevinden en dat onder meer gekenmerkt wordt door een vrij stabiel klimaat. Onderzoekers van de Working Group on the Antropocene doen al enkele jaren onderzoek naar het idee en presenteerden hun aanbevelingen gisteren tijdens het International Geological Congress. En die aanbevelingen zijn heel eenduidig: het wordt tijd om het Antropoceen te omarmen en het Holoceen achter ons te laten.

Het begin
Het Antropoceen is een tijdvak dat gekenmerkt wordt door een enorme impact die de mens op de aarde – en dan met name het klimaat en de atmosfeer – heeft. En het tijdperk is al een tijdje bezig, zo vertelden de onderzoekers de toehoorders tijdens het congres. Het Antropoceen zou al in 1950 zijn gestart. De start van het tijdvak valt samen met het moment waarop het stralingsniveau steeg doordat op grote schaal nucleaire bommen werden getest. Maar atoombommen zijn niet de enige manier waarop mensen de geologie op aarde definitief veranderden. Het Antropoceen wordt ook gekenmerkt door een enorme bevolkingsgroei, een sterke stijging van de CO2-concentratie in de atmosfeer en het uitsterven van tal van soorten.

Kwartair

Zelfs als we het Antropoceen omarmen en afscheid nemen van het Holoceen, blijven we in het Kwartair en Cenozoïcum.

Onderscheidend
Al met al onderscheidt het Antropoceen zich volgens de onderzoekers duidelijk van het Holoceen. En onze impact op de aarde is zo groot dat de aardlagen die we vandaag de dag beïnvloeden er heel anders uitzien dan de aardlagen die 5000 of 10.000 jaar geleden door mensen werden beïnvloed. Kortom: dag Holoceen, hallo Antropoceen!

Maar voor we het Antropoceen omarmen, is er nog wel werk aan de winkel. Zo moet dit nieuwe geologische tijdvak een globaal voorkomend signaal toegewezen krijgen. Wat betekent dat? Wanneer mensen over 100.000 jaar op afzettingen uit onze tijd stuiten dan moeten ze in die afzettingen wereldwijd een element of object aantreffen dat hoort bij het Antropoceen. Aan de hand van dit element of object kan dit geologische tijdperk dan onderscheiden worden van andere geologische tijdvakken. Maar welk element of object gaat dat zijn? Wellicht radioactieve elementen die zich tijdens bomtesten over de aarde hebben verspreid. Maar er zijn meer mogelijkheden. Bijvoorbeeld: plastic deeltjes, aluminium deeltjes of asdeeltjes die vrijkomen bij het verbranden van brandstof of koolstofdioxideconcentraties. De komende jaren zal de werkgroep nagaan welk signaal het beste in staat is om het Antropoceen wereldwijd te vertegenwoordigen. Als dat onderzoek vlot verloopt en het Antropoceen aan de hand van een duidelijk signaal wereldwijd vertegenwoordigd is, kan het nieuwe tijdvak binnen een aantal jaren al officieel omarmd worden. Dat wordt overigens wel een heel bureaucratisch proces. Allereerst zal de werkgroep een formeel voorstel indienen bij de Subcommission on Quaternary Stratigraphy (SQS). Als een meerderheid van de SQS het voorstel steunt, gaat het door naar de International Commission on Stratigraphy (ICS). Ook binnen dat orgaan volgt een stemronde en elke stem vóór het Antropoceen moet dan nog geratificeerd worden door het Executive Committee van de International Union of Geological Sciences (IUGS).

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd