ISON scheerde vanavond op zo’n één miljoen kilometer afstand over de zon heen. Astronomen zaten op het puntje van hun stoel: zou de komeet de ontmoeting met de zon overleven? Nu, een paar uur later, hebben ze treurig nieuws. Het lijkt erop dat komeet ISON het loodje gelegd heeft.
De afgelopen uren was de kamikazerit van ISON live te volgen, onder meer middels een NASA Hangout. Vol spanning werd er tweeënhalf uur lang naar beelden van onder meer het Solar Dynamics Observatory getuurd (zie hieronder ons live verslag met daarin de hoogtepunten van de Hangout). Zou de komeet nadat deze naar astronomische begrippen rakelings langs de zon is gevlogen weer op de beelden opduiken? Dat bleek niet het geval te zijn. Het suggereert dat de komeet uiteengevallen is.
Een treurige vaststelling voor de mensen die gehoopt hadden de komeet later dit jaar – met het blote oog – vanaf de aarde te kunnen bewonderen. Eind december zou de komeet namelijk relatief dicht bij de aarde in de buurt komen en – met een beetje geluk – bijzonder goed zichtbaar moeten zijn. De hoop op dat spektakel lijkt nog vervlogen. Maar nogmaals: officiële bevestiging dat ISON het loodje gelegd heeft, is er nog niet. We houden u op de hoogte!
21.20 uur: NASA meldt ISON nog steeds niet gezien te hebben. Alles wijst er dan ook op dat de ontmoeting met de zon de komeet te veel is geworden. Met die treurige vaststelling sluiten we voor nu dit liveblog. Zodra er meer beelden vrijkomen en definitief conclusies over het lot van ISON kunnen worden getrokken, leest u dat vanzelfsprekend op Scientias.nl!
21.08 uur: Is er een kans dat we de komeet als deze uit elkaar is gevallen in december alsnog gaan zien? Die kans is bijzonder klein. Als de komeet niet op de beelden van zonneobservatoria te zien is, gaan wij de komeet waarschijnlijk ook niet kunnen zien. Simpelweg omdat wat er dan nog van over is niet helder genoeg is.
20.53 uur: Nog steeds is ISON niet op de beelden van SDO te zien. En daarmee komt het er steeds somberder uit te zien. De deskundigen die tijdens NASA’s Hangout aan het woord komen, zijn zich daar duidelijk van bewust. De sfeer is wat bedrukter. En hoewel niemand met zekerheid durft te zeggen dat ISON er niet meer is, blijven ze toch benadrukken dat alles erop wijst dat komeet ISON geschiedenis is.
20.45 uur: Op Twitter wordt ISON op grote schaal doodverklaard. En die overlijdensberichten gaan gepaard met de vraag of brokstukken van ISON wellicht een gevaar gaan vormen voor de aarde. Het antwoord op die vraag is simpel: nee! Fragmenten van de komeet vliegen tijdens het uiteenbreken niet alle kanten op, maar blijven de baan van de kern volgen. En in die baan vormen ze geen enkel gevaar voor de aarde (zie ook het filmpje hieronder).
20.25 uur: Moeten we ISON’s overlijdensbericht al gaan schrijven? Niet zo snel! Deskundigen wijzen erop dat ISON ons eerder verbaasd heeft. Dus – zo adviseren ze – laten we de komeet nog enkele uren de tijd geven om ons opnieuw te verrassen. Doen we!
20.22 uur: ISON is nog steeds niet te zien en deskundigen gaan er steeds meer vanuit dat deze echt het loodje gelegd heeft. Verdrietig nieuws voor al die mensen die gehoopt hadden de komeet in december vanaf de aarde – met het blote oog – te kunnen bewonderen. Wetenschappers blijven benadrukken dat ook het uiteenvallen van de komeet echter voordelen heeft. Het kan ons meer inzicht geven in de totstandkoming van ons zonnestelsel, aangezien de komeet een restant is uit de tijd waarin ons zonnestelsel ontstond. Het is een schrale troost…
20.13 uur: Een nieuwe foto van zonneobservatorium SOHO (zie hieronder). De staart lijkt smaller geworden en ook minder helder. En opnieuw wijst dat erop dat de komeet uiteen is gevallen.
20.10 uur: Waarom is ISON niet te zien? Kan dat komen doordat ISON helemaal uit elkaar gevallen is en daardoor onzichtbaar is voor SDO? Het is mogelijk, maar is tegelijkertijd onwaarschijnlijk. Zelfs als de komeet uit elkaar is gevallen, zouden we hoogstwaarschijnlijk toch wel iets moeten zien.
20.07 uur: NASA laat nu enkele beelden van SDO (Solar Dynamics Observatory, een zonneobservatorium) zien. Het observatorium heeft de ogen gericht op het gebied links van de zon, omdat de komeet daar op moet duiken. Op dit moment zou de gloeiende staart van de komeet zichtbaar moeten zien. Maar dat is niet het geval. Zijn we de komeet kwijt?
20.03 uur: NASA Hangout zendt – in afwachting van de eerste beelden van ISON – nog steeds vragen en antwoorden omtrent ISON uit. De hangout is hier live te volgen.
19.35 uur: Het ziet er op dit moment niet zo goed uit voor ISON. De plaatjes die zonneobservatoria de laatste uren afleveren, laten een ‘uitgesmeerde’ kop zien (zie ook de foto hieronder, gemaakt om 18.48 uur). Er is dus geen heldere kern meer zichtbaar. Het suggereert voorzichtig dat de komeet uit elkaar gevallen is. Maar: astronomen blijven voorzichtig. Er is dus nog hoop.
Komeet ISON werd in september 2012 ontdekt en werd toen gepresenteerd als de ‘komeet van de eeuw’. Die naam kreeg de komeet, omdat astronomen dachten dat deze wel eens uit zou kunnen groeien tot een bijzonder heldere komeet die zelfs overdag vanaf de aarde zichtbaar zou zijn. Lang viel dat een beetje tegen, maar halverwege november nam de helderheid van ISON toe.
Maar vandaag wordt het pas werkelijk spannend. Want ISON mag het de afgelopen weken dan goed gedaan hebben; het is geen garantie dat deze de ontmoeting met de zon overleeft. Zelfs astronomen hebben geen flauw idee wat er vanavond en in de dagen hierna gebeuren gaat. Daarvoor zijn kometen te grillig.
