In het ISS is brood verboden, maar een Duits bedrijf gaat dat veranderen

Het bedrijf werkt hard aan kruimelvrij brood dat astronauten straks veilig in de ruimte kunnen afbakken en opeten.

Hier op aarde hebben we het broodbakken inmiddels aardig onder de knie. Hoe moeilijk kan het dan zijn om datzelfde kunstje in de ruimte te herhalen? Nou, als je er eens goed over na gaat denken, kom je tot de conclusie dat het bakken van een boterham in een internationaal ruimtestation of in je ruimtecapsule onderweg naar Mars, echt nog niet zo eenvoudig is. Dat ontdekte ook Sebastian Marcu, CEO van het Duitse bedrijf ‘Bake In Space‘ dat op korte termijn in staat wil zijn om broodjes te bakken in de ruimte. “Wij zijn van plan om kruimelvrij brood te bakken bij een beperkte zwaartekracht. Dat klinkt makkelijk, maar is in werkelijkheid extreem lastig.”

“Het beschikbare vermogen voor een oven in de ruimte is slechts 270 Watt, een tiende van het vermogen dat ovens op aarde nodig hebben”

De hindernissen
Wanneer een bakker hier op aarde een brood bakt, verwarmt hij eerst de oven voor. Dat is in de ruimte al geen optie. “Geen enkel oppervlak dat door een astronaut aangeraakt kan worden, mag warmer zijn dan 45 graden Celsius,” vertelt Marcu aan Scientias.nl. “Dat betekent dat we de oven niet kunnen voorverwarmen en dat deze af moet koelen voor deze geopend wordt.” Wie in de ruimte een brood wil bakken, stopt het dus in een koude oven. Het opwarmen van die oven kost vervolgens waarschijnlijk flink wat tijd, omdat in de ruimte niet zo heel veel vermogen voorhanden is. “Het beschikbare vermogen is slechts 270 Watt – een tiende van het vermogen dat ovens op aarde nodig hebben.” Het komt er op neer dat het brood – dat na het bakproces dus ook niet direct uit de oven kan worden gehaald – heel lang in de oven zit. En dat kan ertoe leiden dat het brood hartstikke droog wordt. Om dat te voorkomen, moet er tijdens het bakproces extra water worden toegevoegd. Maar dat zal de oven zelf moeten doen, want astronauten mogen er vanwege de temperatuur niet aankomen. Bovendien is het sowieso allesbehalve wenselijk dat de oven tijdens het bakproces geopend wordt, omdat daarbij bellen hete lucht vrij kunnen komen. Die luchtbellen blijven door toedoen van de beperkte zwaartekracht rondzweven en kunnen zo een gevaar vormen voor de astronauten.

Deeg
De door Marcu benoemde hindernissen hebben vooral betrekking op de oven waarin het brood gebakken moet worden. Maar ook het brooddeeg vereist enkele aanpassingen. Zo wil Marcu kruimelvrij brood maken. Dat is logisch: niemand zit te wachten op langdurig in het ruimtestation rondzwevende kruimels die (bijvoorbeeld na inademing door één van de astronauten of doordat ze vast komen te zitten in of tussen apparatuur) voor grote problemen kunnen gaan zorgen. Het vereist een speciaal deeg dat aan nog een aantal andere eisen moet voldoen. “Het mag geen actief gist bevatten. En het moet lang (minimaal zes maanden) houdbaar zijn bij kamertemperatuur.”

Aan boord van het ISS wordt geen brood geserveerd. In plaats daarvan eten astronauten tortilla’s (die kruimelen tenminste niet). Afbeelding: NASA.

Belangrijk?
Het moge duidelijk zijn: een broodje bakken in de ruimte is nog toekomstmuziek en er zal een hoop werk verzet moeten worden om daar verandering in te brengen. Maar is het allemaal de moeite waard? In andere woorden: zitten astronauten echt op vers brood te wachten? Marcu denkt van wel. Astronauten die nu zes of twaalf maanden in het ISS vertoeven, eten noodgedwongen een kruimelvrije broodvervanger: tortilla’s. Daar is niets mis mee. Maar tijdens een aanzienlijk langer verblijf in de ruimte (denk aan ruimtereizen die anderhalf jaar of langer duren) gaan mensen hun verse boterhammen toch missen, denkt Marcu. Want vers brood maakt het leven in de ruimte gewoon leuker. “Brood is eigenlijk altijd een symbool voor kwaliteit van leven, welzijn en gemeenschapszin geweest en is in essentie de beste manier om mensen middels hun zintuigen terug te laten denken aan hun thuis. Daarom geloven we bij Bake in Space dat brood een stapsteen is die leidt tot het verder verkennen van de ruimte.”

Aan het perfecte ruimte-deeg wordt nog gewerkt. Afbeelding: Pexels / Pixabay.
Werk in uitvoering
Overtuigd van het belang van vers brood is Marcu al een tijdje bezig met het ontwikkelen van een ruimte-oven en geschikt ruimte-deeg. Bij de ontwikkeling van de oven laat Bake In Space zich vanzelfsprekend leiden door de uitdagingen die het bakken van broodjes in de ruimte met zich meebrengt. “Samengevat is het een heel goed geïsoleerde oven die heel energie-efficiënt is en weinig energie nodig heeft om bij een beperkte zwaartekracht brood te bakken.” En ook het deeg begint zo langzamerhand vorm te krijgen. “Het deeg dat we aan het ontwikkelen zijn, heeft speciale eigenschappen die kruimelvorming beperken. Het heeft een leerachtige korst en een zachte binnenkant, zodat er – wanneer je het brood breekt – geen kruimels ontstaan.” Het deeg onderscheidt zich verder van het deeg dat jouw bakker gebruikt door de toevoeging van extra zout (in het voedsel van astronauten moet meer zout worden gestopt, willen de astronauten in staat zijn om het te kunnen proeven). “Dat heeft een effect op het recept, textuur en structuur van het brood.” Hoewel het deeg de nodige aanpassingen behoeft, probeert Bake In Space de geur, smaak en textuur zo goed mogelijk te bewaken: het brood moet astronauten tenslotte wel doen denken aan thuis.

Testen in het ISS
Bake In Space heeft zich geen gemakkelijke missie opgelegd. Maar Marcu is ervan overtuigd dat zijn kruimelvrije brood er komt en het leven van astronauten een tikkeltje plezieriger gaat maken. Of het enthousiasme terecht is, zal moeten blijken als de oven en het deeg hun ware vuurdoop ondergaan. Die vuurdoop zou plaats moeten vinden in het ISS, waar astronauten de oven uit gaan proberen. Marcu had gehoopt de oven in 2018 naar het ISS te kunnen sturen, maar of dat nog gaat lukken, is onduidelijk. “De grootste uitdaging op dit moment is het rondkrijgen van de financiering,” vertelt hij. De komende maanden hoopt hij investeerders te vinden die de astronauten ook vers brood gunnen. Als dat lukt, kan zijn oven eindelijk doen waar ‘ie voor gebouwd is: “Boldly bake where no-one has baked before!”

Mocht de oven een doorslaand succes worden en het broodverbod in het ISS worden opgeheven, dan kan de wereld zich op gaan maken voor meer culinaire verrassingen uit de hoge hoed van Bake In Space. “In de toekomst hopen we nog veel meer bakproducten aan te kunnen bieden die astronauten herinneren aan thuis.” En mogelijk resulteert het allemaal in producten waar ook de mensen die niet voornemens zijn om de aarde te verlaten, blij van worden. Neem bijvoorbeeld dat kruimelvrije brood: daar zou elke overblijfmoeder toch een moord voor doen?

Bronmateriaal

Interview met Sebastian Marcu
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door PublicDomainPictures / Pixabay.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd