Wanneer een resusaap in de spiegel kijkt, realiseert hij zich niet dat hij zichzelf ziet. Nieuw onderzoek toont nu echter aan dat we een resusaap wel kunnen leren om zichzelf in een spiegel te herkennen en bestuderen.
Tijdens eerdere onderzoeken hadden wetenschappers apen op zeer jonge leeftijd al spiegels in allerlei maten en vormen voorgeschoteld. Hoewel de apen konden leren om de spiegels te gebruiken voor het bestuderen van andere objecten, leken ze nooit te beseffen dat ze ook zichzelf met behulp van een spiegel konden bestuderen. De onderzoekers konden die conclusie trekken door het gezicht van apen te markeren. Wanneer de gemarkeerde apen zichzelf in de spiegel zagen, raakten ze de markering niet aan. Iets wat bijvoorbeeld een jong kind dat zichzelf in de spiegel ziet, wel zou doen.
Oefenen
Kortom: resusapen herkennen zichzelf niet in de spiegel. Maar kunnen we ze misschien wel leren om zichzelf te herkennen? Wetenschappers zetten een studie op om dat te achterhalen. Ze plaatsten apen voor een spiegel en schenen met een irritant laserlampje op het gezicht van de apen. Na twee tot vijf weken oefenen hadden de apen geleerd om het lichte vlekje dat het laserlicht op hun gezicht veroorzaakte – en dat ze niet konden voelen – wanneer ze in de spiegel keken, aan te raken.
Hardware en software
De meeste apen – vijf van de zeven – raakten de plekjes op hun huid aan en roken vervolgens aan de vingers alsof ze dachten ‘wat zit er toch op mijn gezicht?’. Ook gebruikten ze de spiegels om andere delen van hun lichaam te bestuderen. Blijkbaar kunnen resusapen dus wel leren om zichzelf in een spiegel te herkennen. “Onze resultaten suggereren dat het brein van de aap de basale hardware nodig voor herkenning in de spiegel bezit, maar moet oefenen om ook de benodigde software te verkrijgen,” vat onderzoeker Neng Gong de studie samen.
De resultaten kunnen gebruikt worden voor nader onderzoek naar aandoeningen die ervoor zorgen dat mensen niet in staat zijn om zichzelf in een spiegel te herkennen (denk aan Alzheimer, autisme of schizofrenie). Mogelijk kunnen mensen die aan deze aandoeningen lijden door bepaalde oefeningen ook leren om zichzelf in de spiegel te herkennen.
