Joepie! Plebs mag nu meedenken over namen voor exoplaneten (maar er zijn grenzen)

exoplaneet

De International Astronomical Union (kortweg IAU) was jarenlang de enige die zich bezighield met het benoemen van hemellichamen. De organisatie heeft de deur nu echter op een kier gezet: ook het grote publiek mag nu mee gaan denken. Maar: er zijn grenzen (de belangrijkste: de IAU houdt het laatste woord).

Als er manen of planeten ontdekt worden, moeten die natuurlijk een naam krijgen. Al sinds de Eerste Wereldoorlog ligt die schone taak bij de International Astronomical Union. Maar de laatste jaren stuit de unie op wat tegenstand. Internet heeft er namelijk voor gezorgd dat mensen hun mening gemakkelijker wereldkundig kunnen maken en dezelfde meningen zich gemakkelijker bundelen tot één krachtige roepstem.

Voorbeeld
Een fraai voorbeeld daarvan is de hele situatie rondom de twee nieuwste maantjes van Pluto. Die moesten een naam hebben, waarop William Shatner (u weet wel: Captain Kirk uit Star Trek) voorstelde om één van de maantjes Vulcan te noemen. Zijn stem werd gehoord en binnen no-time hadden bijna 175.000 mensen aangegeven ook wel iets in de naam Vulcan te zien. Bijna 100.000 mensen kozen in een online stemronde voor Kerberos, terwijl 87.000 mensen de naam Styx ook wel prima vonden. Kan de IAU om zulke massabewegingen heen? Nee, zo bleek. De IAU liet zich – een beetje noodgedwongen – leiden door de massaal uitgebrachte stemmen. Vulcan werd het niet. Maar Styx en Kerberos wel.

WIST U DAT…

…de beslissingen van de IAU veelvuldig tot discussie leiden? En dan hebben we het niet alleen over de namen die de organisatie aan hemellichamen geeft. Eén van de bekendste discussies omtrent de IAU ontstond in 2006 toen besloten werd dat Pluto niet langer als planeet mocht worden aangeduid.

Mailtje
De IAU moet zich op dat moment gerealiseerd hebben dat de stem van ons plebs niet meer te negeren is. Gisteren kwam er namelijk een persverklaring uit waarin IAU het publiek formeel in staat stelt om namen voor nieuwe hemellichamen aan te dragen. Mensen kunnen suggesties mailen naar iaupublic@iap.fr. Natuurlijk houdt IAU de touwtjes wel strak in handen. Zo zijn er nogal wat regeltjes waar een ingediende naam – wil deze serieus genomen worden – aan moet voldoen. De belangrijkste:
1. Een naam mag niet meer dan 16 letters tellen;
2. De naam moet bij voorkeur uit één woord bestaan;
3. De naam moet goed uit te spreken zijn (in meerdere talen);
4. De naam mag niet lijken op of gelijk zijn aan een naam van een ander hemellichaam;
5. Namen van huisdieren worden afgeraden;
6. Commerciële namen zijn verboden;
7. Namen van individuen, plaatsen of gebeurtenissen die enkel bekend zijn vanwege politieke of militaire activiteiten zijn ongeschikt.

Stemmen
En ook stemrondes kunnen nu de goedkeuring van IAU wegdragen. Vanzelfsprekend gelden daarvoor ook regels. Zo moet de IAU op de hoogte worden gebracht van de stemronde alvorens deze start. Ook moet de stemronde kunnen rekenen op veel, wereldwijde inzendingen. Vanzelfsprekend gelden ook voor de namen in deze stemronde de regels die hier boven staan.

Voor alle namen die worden ingediend geldt dat de IAU uiteindelijk het laatste woord heeft. De unie kiest een naam en maakt die officieel bekend.

Bronmateriaal

"Public Naming of Planets and Planetary Satellites: Reaching Out for Worldwide Recognition with the Help of the IAU" - IAU.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA/JPL-Caltech/T. Pyle (SSC) (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd