Scholieren die laat naar bed gaan, scoren slechter tijdens proefwerken die ze in de ochtenduren moeten maken dan hun klasgenoten. Dat blijkt uit nieuw onderzoek. Voor één school reden om de lestijden (bij wijze van experiment) te wijzigen.
Twee scholieren aan De Nieuwe Veste in Coevorden klopten vorig jaar aan bij Thomas Kantermann, chronobioloog aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Zij wilden kijken wat het effect was van het chronotype, zeg maar of je ochtend- of avondmens bent, op de schoolprestaties gedurende de dag,” vertelt Kantermann, die de twee scholieren tijdens hun onderzoek begeleidde. De scholieren verzamelden meer dan 4700 cijfers van 741 leerlingen. Van elk cijfer zochten ze uit in welk lesuur het behaald was. De 741 leerlingen vulden bovendien een vragenlijst in waaruit blijken moest of ze avond- of ochtendmensen waren.
Profielwerkstuk
Daar rolde uiteindelijk een interessant profielwerkstuk uit. Kantermann en zijn collega’s hebben dat profielwerkstuk geanalyseerd en de gegevens verwerkt tot een wetenschappelijk artikel dat te vinden is in het blad Journal of Biological Rhythms. Het onderzoek resulteert in opvallende conclusies. “Zowel leerlingen die het minste slapen als de leerlingen met het meest late chronotype halen lagere cijfers dan de andere leerlingen, bijna een half punt lager,” vertelt Kantermann. “Dit zal grotendeels dezelfde groep zijn, omdat leerlingen met een laat chronotype laat inslapen en dus minder slaap krijgen wanneer ze toch op tijd op school meoten zijn. In de loop van de ochtend gaan deze leerlingen wel beter presteren.”
Later beginnen
Op basis van deze conclusies komt Kantermann met een advies voor middelbare scholen: begin later met de lessen. “Tieners tussen de veertien en twintig jaar hebben een ander ritme, ze vallen later in slaap en zijn dan nog niet uitgeslapen wanneer ze ‘s morgens al vroeg op school moeten zijn.” Ook is het volgens de onderzoeker geen goed idee om toetsen direct al tijdens het eerste uur af te nemen; beter wachten docenten daarmee tot het eind van de ochtend.
De Nieuwe Veste lijkt het advies van Kantermann op basis van onderzoek van haar eigen leerlingen zeer serieus te nemen. De school wil op de vestiging in Hardenberg een proef doen met aangepaste lestijden. Kantermann gaat ondertussen verder met zijn onderzoek; hij werkt inmiddels samen met een Duitse school om meer gegevens te verzamelen.
