Jonge bidsprinkhaankreeftjes kunnen al na negen dagen meedogenloze klappen uitdelen

De larven – die niet groter zijn dan een rijstkorrel – blijken een indrukwekkende ‘rechtse’ te hebben.

Volwassen bidsprinkhaankreeften behoren tot één van de beste boksers van de oceaan. Zo kunnen ze stoten uitdelen van wel 30 meter per seconde (dat is 108 kilometer per uur)! Hiermee weten de diertjes vrij gemakkelijk schelpen open te breken en op te peuzelen. Maar wanneer verwerven bidsprinkhaankreeften eigenlijk het indrukwekkende vermogen om een noodlottige prooi neer te knuppelen? En hoe krachtig zijn de stoten van baby bidsprinkhaankreeftjes precies? Het antwoord zal je verrassen.

De klap van een bidsprinkhaankreeft
Bidsprinkhaankreeften zijn uitgerust met zogenaamde hamerklauwen waarmee het diertje de opvallend harde klappen uitdeelt. En die hamerklauwen komen handig van pas. “Ze gebruiken ze om voedsel te vinden en om te vechten met soortgenoten om bijvoorbeeld een schuilplaats,” legt onderzoeker Jacob Harrison in een interview met Scientias.nl uit. En het gaat er zeker niet zacht aan toe. Maar hoe zit het eigenlijk met de larven? Kunnen pasgeboren bidsprinkhaankreeftjes bijvoorbeeld ook al rake klappen uitdelen?

Waarom?
Je vraagt je misschien af waarom dat belangrijk is om te weten. “Er is tientallen jaren onderzoek gedaan naar het bijzondere mechanisme van de bidsprinkhaankreeft,” zegt Harrison. “Maar al het onderzoek heeft zich tot nu toe gericht op volwassen exemplaren. Hoewel het belangrijk is om naar veel soorten te kijken om biologische aanpassingen te begrijpen, is het ook belangrijk om te begrijpen hoe die aanpassingen variëren in de levensgeschiedenis van een dier. We wisten bijvoorbeeld nog niet wanneer het stootmechanisme van bidsprinkhaankreeften zich voor het eerst manifesteert. En dus wilden we achterhalen wanneer dit vermogen voor het eerst verschijnt, én of het vergelijkbaar is met het mechanisme bij volwassen exemplaren, of dat er nog iets ontbreekt.”

Studie
De onderzoekers reisden af naar Hawaï om ter plaatse de al dan niet ontwikkelde manoeuvres van baby bidsprinkhaankreeftjes te bestuderen. Iets dat overigens gemakkelijker gezegd is dan gedaan. “De larven zijn ongelofelijk lastig te verzamelen,” herinnert Harrison zich, terugdenkend aan de nachten dat hij de microscopisch kleine diertjes met lichtjes in netten probeerde te lokken. “Het probleem was dat er ook een heleboel andere larvale beestjes in de netten kwamen. Het is heel uitdagend om een emmer vol krabben, garnalen, vissen en wormen te ziften om bidsprinkhaankreeften te vinden.” Maar dat was nog niet eens het enige probleem. “Ik moest vervolgens een larve van 4 mm groot op een tandenstoker plakken, ‘m op een speciaal ontworpen tuigje plaatsen en het diertje in het zicht van de cameralens zetten voordat ik zelfs maar kon beginnen met het verzamelen van gegevens,” aldus Harrison.

Transparant
De onderzoekers slaagden er uiteindelijk toch in om de larven aan een grondige inspectie te onderwerpen. Het meest opwindende was dat de minuscule spiertjes in het glazige lichaam duidelijk zichtbaar waren. “Het zijn hele transparante organismen,” zegt Harrison. “Hierdoor konden we verrassend goed de innerlijke mechanismen bestuderen. Je kunt bijvoorbeeld de spieren zien samentrekken en ontspannen, zonder dat daar invasieve methoden aan te pas hoeven te komen.” Het team kon zien hoe het eerste gedeelte van de hamerklauw zich samentrok om energie op te slaan, vergelijkbaar met een veer. Vervolgens lieten de larven een soort interne grendel los die het aanhangsel op zijn plaats had gehouden, waardoor de opgeslagen energie werd ontketend en het ledemaat in actie kwam.

Zijaanzicht van een elf dagen oude bidsprinkhaankreeft. Zijn hamerklauw is ingeklapt onder de grote ogen. Afbeelding: Jacob Harrison, Duke University

De onderzoekers maten vervolgens verrassende snelheden. Zo blijkt dat de larven stoten kunnen uitdelen met snelheden van zo’n 0,385 mm per seconde. “In vergelijking met volwassen bidsprinkhaankreeften lijkt dit misschien niet zo indrukwekkend,” zegt Harrison. “Maar vergeleken met wat we weten over andere larven is het echt snel.”

Negen dagen
Maar wat misschien nog wel bijzonderder is, is de leeftijd waarop de larven al deze meedogenloze klappen kunnen uitdelen. Tijdens de studie vond Harrison een met eitjes beladen vrouwtje en besloot de eieren mechanisch uit te broeden. Vervolgens ontdekte hij dat de larven na ongeveer negen dagen al fikse stoten kunnen uitdelen. Hoewel de larven nog niet hun ouders kunnen evenaren, is dit toch aardig knap voor een beestje ter grootte van een rijstkorrel.

Uit de bevindingen blijkt dat larven van slechts negen dagen oud al bizar krachtig kunnen meppen. Het betekent dat dit vermogen zich dus vrij snel ontwikkelt. “In dit stadium verliezen ze wat er nog over was van hun dooierzak en beginnen ze te eten,” legt Harrison uit. “Dit is ook het moment waarop ze zich verder van de kust verwijderd, in open zee beginnen te begeven.” Het betekent dat deze 4 mm kleine diertjes dus al op jonge leeftijd heldhaftige roofdieren zijn die meedogenloze klappen kunnen uitdelen. Wie had dat gedacht?

Bronmateriaal

"Mantis shrimp larvae punch just like Ma and Pa" - The Company of Biologists (via EurekAlert)

Interview met Jacob Harrison

Afbeelding bovenaan dit artikel: Jacob Harrison, Duke University

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd