Jongste protoplanetaire schijf ooit gevonden

proto

Nederlandse wetenschappers hebben de jongste protoplanetaire schijf gevonden. Het team van astronomen gebruikte de ALMA-radiotelescoop om de jonge protoster VLA1623A te observeren. Deze protoster wordt omhuld door een dichte cocon van stof en gas, maar heeft wel degelijk een schijfstructuur.

De Leidse promovenda Nadia Murillo en hoogleraar Ewine van Dishoeck stuurden het team van wetenschappers aan. De ALMA-telescoop werd gericht op het driedubbele protostellaire systeem VLA1623, en dan voornamelijk op VLA1623A. Dankzij de observaties weten de onderzoekers dat de beweging van het gas in de schijf kepleriaans is, en dat de straal van de schijf vijf keer zo groot is als de straal van de baan van Neptunus. Toch is de protoster vijf keer lichter dan de zon. Omdat de ster nog in vorming is, verwachten de onderzoekers dat VLA1623A de komende tijd blijft groeien.

Wist u dat…

…ook protoplanetaire schijven een sneeuwgrens hebben?

Wetten van Kepler
Alle materie in ons zonnestelsel beweegt volgens de wetten van Kepler. Zo draaien de binnenste planeten veel sneller rond de zon dan de buitenste gasplaneten. Astronomen denken dat in kepleriaanse schijven planeten met stabiele banen ontstaan. De vondst van een kepleriaanse schijf rondom een protoster is een hele belangrijke ontdekking. Hierdoor zien we hoe een planetenstelsel ontstaat. En zo leren we meer over de geschiedenis van ons eigen zonnestelsel.

Megaschijven
Modellen en simulaties voorspellen dat kepleriaanse schijven niet kunnen ontstaan in de eerste fasen van stervorming. Toch bewijst de grote kepleriaanse schijf van VLA1623A het tegendeel. Mogelijk spelen andere factoren een rol in het ontstaan van protoplanetaire schijven. Onlangs suggereerden wetenschappers dat een verkeerde uitlijning van het magnetisch veld en de rotatieassen het ontstaan van schijven bevordert. Hierdoor worden er megaschijven geboren met een straal van meer dan honderd keer de afstand aarde-zon.

Waar een wil is…
Het lijkt erop dat bijna alle sterren, ook in meervoudige systemen, minimaal één planeet hebben. Dit is consistent met de resultaten van het onderzoek van de Nederlandse wetenschappers. Waar een wil is, is een weg. En het lijkt alsof de natuur altijd wel een weg vindt om stabiele planetenstelsels te laten ontstaan. Net zoals ons zonnestelsel ooit ‘stabiel’ is gevormd.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd