Joodse ontsnappingstunnel uit WOII ontdekt in Litouwen

Het bestaan van de tunnel was al jaren bekend, maar de exacte locatie was sinds de Holocaust een raadsel.

In 1941 valt de stad Vilnius in handen van de Duitsers. In de jaren die volgen, worden zo’n 100.000 mensen – waaronder zo’n 70.000 Joden uit Vilnius en omgeving – door de Duitsers gedood. Hun lichamen worden in kuilen in het bos nabij Ponar (Paneriai) gedumpt.

Sporen uitwissen
In 1943 krijgen de Duitsers het steeds moeilijker aan het oostfront. De schrik zit er goed in en de Nazi’s besluiten dat het tijd is om alle sporen van de genocide nabij Vilnius uit te wissen. Tachtig Joodse gevangenen uit het concentratiekamp Stutthof worden naar het bos geleid en krijgen de opdracht de ontzielde lichamen van de slachtoffers op te stapelen, te bedekken met brandhout, te overgieten met brandstof en in brand te steken.

Op de foto

Op de foto bovenaan dit artikel zie je een kuil waarin de lichamen van de slachtoffers van de Nazi’s werden verbrand in een poging de sporen van de genocide uit te wissen.

In een diepe kuil
De verschrikkelijke klus duurt maanden. ‘s Nachts worden de gevangen in een diepe kuil gezet (waarin de Nazi’s eerder mensen hadden geëxecuteerd). De situatie is uitzichtloos: de gevangenen hebben feilloos door dat ook zij gedood zullen worden als hun werk erop zit. En dus besluit een aantal gevangenen om ‘s nachts vanuit de diepe put een tunnel te graven. Drie maanden lang werken de gevangenen met lepels en hun blote handen aan hun ontsnapping. Het resultaat is een 35 meter lange tunnel.

Twaalf overlevenden
In de nacht van 15 april 1944 wagen zo’n 40 gevangenen het erop. Ze kruipen door de smalle tunnel heen, op weg naar de vrijheid. Maar al snel hebben de Nazi’s dat in de gaten. En veel van de gevangenen worden doodgeschoten. Slechts twaalf van de gevangenen weten te ontkomen en overleven de oorlog.

Sinds de Tweede Wereldoorlog was de exacte locatie van de tunnel – ondanks meerdere zoektochten – onbekend. Maar daar is nu verandering in gekomen. Geholpen door de nieuwste technologieën hebben onderzoekers de tunnel opgespoord. De onderzoekers gebruikten een techniek die Electrical Resistivity Tomography (ERT) wordt genoemd. De techniek wordt onder meer toegepast in de olie- en gasindustrie en kan meer vertellen over ondergrondse structuren. “Deze ontdekking is een hartverwarmende getuige van het feit dat hoop het won van de wanhoop,” stelt onderzoeker Jon Seligman. “De ontdekking van de tunnel stelt ons niet alleen in staat om de verschrikkingen van de Holocaust te tonen, maar ook het verlangen naar leven.”

Bronmateriaal

"Historical Discovery in Lithuania-The Escape Tunnel of the 'Burning Brigade' in Ponar (Paneriai) has been Rediscovered" - Israel Antiquities Authority
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Gregor Jamroski (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd