Jouw tandpasta wordt mede mogelijk gemaakt door…sterren

planetaire nevel

Onze tandpasta wordt mede mogelijk gemaakt door..sterren. Onderzoek toont namelijk aan dat fluor – een element waarvan de herkomst tot op heden onbekend was – waarschijnlijk miljarden jaren geleden tot stand kwam in stervende sterren.

Fluor kun je in allerlei alledaagse producten vinden. Denk aan tandpasta en kauwgom. Maar de oorsprong van dit alledaagse element is een raadsel. Of beter gezegd: was een raadsel. Zweedse wetenschappers denken nu namelijk te weten waar fluor tot stand kwam: in sterren.

Zware sterren
De onderzoekers stellen dat fluor miljarden jaren geleden in sterren ontstond. Het gaat om sterren die in veel opzichten lijken op onze zon, maar net ietsje zwaarder zijn en op het moment dat ze fluor vormden, het einde van hun leven naderden. De zon en de planeten in ons zonnestelsel zijn uit het materiaal van deze nu dode sterren opgebouwd. “Dus de fluor in onze tandpasta is afkomstig van de dode voorouders van de zon,” vat onderzoeker Nils Ryde de studie kort samen.

Rode reuzen
Ryde en zijn collega’s trekken die conclusie nadat ze het licht van sterren die op uiteenlopende momenten in de geschidenis van het universum ontstonden, bestudeerden. Dat licht kan ons veel vertellen over de elementen die deze sterren bevatten. Onder de hoge druk en hoge temperatuur in het hart van een ster kunnen verschillende chemische elementen tot stand komen. Fluor zou tot stand komen tegen het einde van het leven van de ster. De ster is dan al uitgegroeid tot een rode reus. De fluor beweegt zich op dat moment naar de randen van de ster. Wanneer de ster zijn buitenste lagen vervolgens afstoot, ontstaat een planetaire nevel. De fluor – die tijdens dit proces ook wordt weggeduwd – mengt zich met het interstellaire medium (het gas dat de sterren omringt). Uit dit interstellaire medium ontstaan nieuwe sterren en planeten.

De onderzoekers zijn voornemens hun studie voort te zetten. Zo willen ze onder meer uit gaan zouden of fluor ook al geproduceerd werd in het piepjonge universum, toen de rode reuzen zich nog niet gevormd hadden. Daarnaast willen ze gebieden gaan bestuderen die heel anders zijn dan het gebied dat de zon omringt. Denk bijvoorbeeld aan het gebied nabij het supermassieve zwarte gat in het centrum van onze Melkweg. Daar gaat de cylcus van oude sterren die sterven en nieuwe sterren die geboren worden aanzienlijk sneller dan in het gebied rond de zon. “Door naar de concentratie fluor in die sterren te kijken, kunnen we vaststellen of de processen die de fluor vormen hier anders zijn.”

Bronmateriaal

"Toothpaste fluoride formed in stars" - Lund University
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door ESO / H. Boffin.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd